NVDA 2012.2.1 Kullanıcı Rehberi

İçindekiler

1. Giriş

, Görsel olmayan Masaüstü Erişimi anlamına gelen (NVDA) Microsoft Windows işletim sistemi için ücretsiz ve açık kaynak bir ekran okuma programıdır. NVDA Sentetik bir ses ya da braille ile geri bildirim sağlayarak, kör ya da az görenlerin extra bir ücret ödemeden Windows işletim sistemi kurulu bilgisayarları kullanabilmesini mümkün kılar. NVDA NV Access tarafından, camiadan ilgili birçok insanın katkısıyla geliştirilmektedir.

1.1. Genel Özellikler

NVDA, Görmeyenlerin Windows işletim sistemi ve sistemde kurulu birçok farklı uygulamaya erişimine ve bunlarla etkileşimine imkan vermektedir.

En dikkat çeken özelliklere şunlar dahildir:

1.2. Uluslararasılaşma

Dünyada nerede yaşıyor olurlarsa olsunlar ve hangi dili konuşurlarsa konuşsunlar, İnsanların teknolojiye eşit biçimde erişebilmeleri önemlidir. İngilizcenin yanısıra, NVDA aşağıda belirtilen 37 dile de çevrilmiştir. Afrikaca, Almanca, Arapça, Arnavutça, Brezilya Portekizcesi, Bulgarca, Çekce, Danimarka dili, Dutch, Fince, Fransızca, Galiçyaca, Geleneksel ve basitleştirilmiş Çince, Gürcüce, Hırvatça, Hint dili, İbranice, İspanyolca, İsveç dili, İtalyanca, İzlanda dili, Japonca, Lehçe, Macarca, Norveççe, Portekizce, Rumence, Rusca, Sırpça, Slovakca, Tamil dili, Tayca, Türkçe, Ukraynaca, Yunanca, ve Viyetnamca.

1.3. Konuşma Sentezleyici Desteği

Kendi mesajları ve arayüzünü birçok dilde sağlamanın yanında, NVDA Kullanıcıların bir içeriği konuşma sentezleyiciler aracılığıyla istedikleri dilde okuyabilmelerine olanak tanır.

NVDA ücretsiz, açık kaynak kodlu ve çok dilli bir sentezleyici olan eSpeak, sentezleyicisiyle birlikte dağıtılmaktadır.

NVDA tarafından desteklenen diğer sentezleyicilerle ilgili bilgi Desteklenen Konuşma Sentezleyicileri bölümünden alınabilir.

1.4. Braille Desteği

NVDA birçok braille ekranı da desteklemektedir. Lütfen desteklenen braille ekranlarla ilgili bilgi için Desteklenen Braille Ekranlar bölümüne bakın.

NVDA birçok dilde kısaltmalı, kısaltmasız ve bilgisayar braille kodlarını desteklemektedir.

1.5. Lisans ve Kopya Hakkı

NVDA kopya hakkı 2006-2012 NVDA katkı sağlayanlarına aittir.

NVDA GNU General Public License (Version 2) (Yeni Genel Kamu Lisansı Sürüm2) tarafından korunmaktadır. Programı, lisans şartlarına uyduğunuz ve kodlarını isteyen kişilerle de paylaştığınız müddetçe, kullanmakta, dağatmakta ve istediğiniz biçimde değiştirmekte özgürsünüz. Bu, Özgün ve değiştirilmiş yazılım kopyaları ile, bu kodları kullanan diğer yazılımlar için geçerlidir. Daha fazla detay için Tam lisansı görüntüleyebilirsiniz.

2. Sistem Gereksinimleri

3. NVDA programının Tedariki ve Kurulumu

Bir NVDA kopyanız yoksa, aşağıdaki bağlantıdan programı indirebilirsiniz. www.nvda-project.org.

Buradan Download bölümüne giderek programın en son sürümünün indirme bağlantısına ulaşabilirsiniz.

İndirdiğiniz dosyayı çalıştırdığınızda, NVDA'nın geçici bir kopyası açılacaktır. Daha sonra, sizden NVDA kurulumunu yapmak, taşınabilir bir kopya oluşturmak ve geçici kopyayı kullanmaya devam etmek arasında seçim yapmanız istenecektir.

NVDA'yı bu bilgisayarda devamlı olarak kullanmayı planlıyorsanız, NVDA'yı kurma seçeneğini tercih edebilirsiniz. NVDA'yı kurmanız, Windows açıldıktan sonra NVDA'yı otomatik olarak başlatabilmenizi, Windows giriş ekranlarında ya da güvenli kipte karşılaştığınız iletişim kutularını NVDA'yla okuyabilmenizi, (ki bunu taşınabilir kopya ile yapamazsınız), NVDA'ya başlat menüsü ya da masaüstünden ulaşabilmenizi sağlayacaktır. Ek olarak, kurulmuş NVDA kopyasını daha sonra taşınabilir kopya oluşturmak için de kullanabilirsiniz.

NVDA'yı USB bellek ya da benzer taşınabilir ortamlara kopyalamak istiyorsanız, taşınabilir kopya oluştur seçeneğini tercih etmelisiniz. Taşınabilir kopyayı, daha sonra başka bir bilgisayara NVDA'yı kurmak için de kullanabilirsiniz. Ancak, NVDA'yı CD gibi salt okunur bir medyaya kopyalamak istiyorsanız, yalnızca indirdiğiniz NVDA paketini kopyalamalısınız. NVDA taşınabilir sürümünün salt okunur bir medya üzerinden çalıştırılması şimdilik desteklenmemektedir.

NVDA'nın geçici kopyasını kullanmaya devam etmek de bir seçenek olabilir, özellikle test ve demonstrasyon amacıyla, tabii her seferinde NVDA'nın bu şekilde başlatılması lüzumundan fazla zaman alacaktır.

3.1. NVDA'yı Kurma

NVDA'yı doğrudan indirdiğiniz dosya üzerinden kuruyorsanız, NVDA'yı kur düğmesine basın. Bu iletişim kutusunu kapattıysanız ya da kurulumu taşınabilir kopya üzerinden yapmak istiyorsanız, lütfen NVDA Araçlar menüsü altında bulunan NVDA'yı Kur menü ögesini bulup çalıştırın.

Karşınıza çıkan kurulum iletişim kutusu, sizi yeni bir kurulum yapılacağı ya da mevcut kurulumun güncelleneceği konusunda bilgilendirecek ve onayınızı isteyecektir. Devam düğmesine basarak kurulumu başlatabilirsiniz. Bu iletişim kutusunda, aşağıda açıklanan birkaç seçenek daha bulunmaktadır. Kurulum bittiğinde, sürecin başarıyla tamamlandığını belirten bir mesajla karşılaşacaksınız. Bu noktada Tamam'a basmanız NVDA'nın kurulmuş olan kopyasını başlatacaktır.

3.1.1. Windows Giriş Ekranında NVDA'yı Kullan

Bu seçenek NVDA'nın Windows giriş ekranında, parolanızı girmeden önce otomatik olarak başlayıp başlamayacağını belirlemenizi sağlar. Bu, kullanıcı hesabı denetimi (UAC) ekranı ve diğer güvenli ekranlar için de geçerlidir.

3.1.2. Masaüstünde Kısayol Oluştur (ctrl+alt+n)

Bu seçenek NVDA'nın başlatılması için bir masaüstü kısayolu oluşturmanızı sağlar. Kısayol oluşturulduğu taktirde, NVDA'nın başlatılması için bir kısayol tuşu da control+alt+n atanır.

3.1.3. Taşınabilir Konfigürasyonu Mevcut Kullanıcı Hesabına Kopyala

Bu seçenek, çalışmakta olan NVDA için kullanılan konfigürasyonun kurulacak NVDA için de geçerli olmasını belirlemenize olanak tanır. Bu, konfigürasyonu yalnızca mevcut kullanıcı için kopyalar, başka kullanıcıların ayarları ya da güvenli ekranlar için kullanılan konfigürasyon değiştirilmez. Bu seçenek yalnızca kurulumu NVDA taşınabilir kopyası üzerinden yaparken sunulur, doğrudan ana kurulum paketini kullanarak yapacağınız kurulumlarda gösterilmez.

3.2. Taşınabilir Bir Kopya Oluşturma

Doğrudan indirdiğiniz dosyayı çalıştırarak NVDA taşınabilir kopyasını oluşturmak istiyorsanız, Taşınabilir Kopya Oluştur düğmesine basmanız yeterli. Bu iletişim kutusunu kapattıysanız ya da bilgisayarınızda NVDA kurulu durumdaysa, lütfen NVDA Araçlar menüsü altında bulunan Taşınabilir Kopya Oluştur menü ögesini bulup çalıştırın.

Karşınıza çıkacak iletişim kutusu, taşınabilir kopyanın oluşturulacağı yeri belirlemenize olanak tanır. Bu, yerel diskinizde bulunan bir klasör ya da USB bellek benzeri taşınabilir ortamda bulunan bir konum olabilir. Burada, aktif kullanıcının NVDA konfigürasyonunu, yeni oluşturulacak taşınabilir kopya için de geçerli kılmanızı sağlayacak bir seçenek de bulunmaktadır. Seçenek yalnızca, taşınabilir kopya oluşturma işlemini kurulu bir NVDA üzerinden yapıyorsanız geçerlidir, ana kurulum paketi üzerinden yapılan oluşturma işlemlerinde görüntülenmez. Devam düğmesine basmanız taşınabilir kopyayı oluşturacaktır. Oluşturma işlemi bittiğinde, sürecin başarıyla tamamlandığını bildiren bir mesajla karşılaşırsınız. Bu iletişim kutusunu kapatmak için Tamam'a basabilirsiniz.

4. NVDA'ya Başlarken

4.1. NVDA'yı açma

NVDA'yı yükleyiciyle bilgisayarınıza kurduysanız, programı kontrol+alt+n tuşlarına basarak veya başlat menüsündeki programlar altındaki NVDA menüsünden kolayca başlatabilirsiniz. Ayrıca Çalıştır bölümüne NVDA yazıp girişe basarak da programı başlatabilirsiniz.

Taşınabilir sürümü başlatmak için, NVDA'yı çıkarttığınız dizine gidin ve NVDA'.exe dosyası üzerinde girişe basın veya çift tıklatın.

NVDA başlarken, kalından inceye doğru yükselen bir dizi ses duyacaksınız. bu NVDA'nın açıldığını anlatmak içindir. Bilgisayarınızın hızına bağlı olarak, ya da NVDA'yı USB bellek gibi daha yavaş bir yerden çalıştırıyorsanız, programın başlaması biraz zaman alabilir. Programın başlaması ekstra daha fazla zaman alıyorsa, NVDA "NVDA başlıyor, Lütfen bekleyiniz..." şeklinde bir Uyarı vermelidir.

Bunlardan hiçbirini duymuyorsanız, ya da Windows'un hata sesini veya kalınlaşan bir dizi ses duyuyorsanız, NVDA'nın bir hatası var demektir ve programı geliştirenlere bu olası bagı bildirmeniz gerekebilir. Bunu nasıl yapacağınızı öğrenmek için lütfen NVDA web sayfasını ziyaret edin.

NVDA ilk kez başladığında, NVDA değişken tuşu ve NVDA menüsü hakkında temel bilgiler veren bir iletişim kutusuyla karşılanacaksınız. Lütfen bu konularla ilgili sonraki bölümlere bakın. Bu iletişim kutusunda ayrıca 2 onay kutusu bulunmaktadır. Birincisi, büyük harf kilidi tuşunun NVDA tarafından değişken tuş olarak kullanılıp kullanılmayacağını kontrol ederken, ikincisi, karşılaştığınız hoşgeldin mesajının NVDA her açıldığında görüntülenip görüntülenmemesini kontrol eder.

4.2. NVDA Klavye Komutları Hakkında

4.2.1. NVDA Tuşu

Birçok NVDA'ya özel klavye komutu NVDA değişken tuşu adı verilen özel bir tuş ile klavyedeki başka bir tuşa basılarak meydana gelen kombinasyonlardan oluşmaktadır. bunun istisnaları numaratördeki tuşları kullanan metin inceleme komutlarıdır.

Numaratördeki insert, diğer insert, veya büyük harf kilidi tuşlarından birisi NVDA değişken tuşu olarak ayarlanabilir.

Varsayılan olarak, numaratördeki insert ve diğer insert tuşlarının her ikisi NVDA değişken tuşu olarak atanmıştır.

NVDA değişken tuşu olarak atadığınızbir tuşun, kendi özgün görevini yapmasını istiyorsanız, (Örneğin NVDA tuşu olarak büyük harfkilidi tuşunu ayarladıysanız, büyük harf kilidini açabilmek için), bu tuşa peşpeşe 2 kez basmanız gerekir.

4.2.2. Girdi Yardım Kipi

Bu rehberin geri kalanında birçok tuş kombinasyonundan bahsedilecektir. ancak farklı tuş kombinasyonlarını keşfetmenizin en kolay yollarından birisi, girdi yardım kipini açmaktır.

Girdi yardım kipini açmak için NVDA+1 tuşlarına basın. Girdi yardım kipini kapamak için de yine NVDA+1 tuşlarına basabilirsiniz. Girdi yardım kipi açıkken, bir tuş ya da tuş kombinasyonuna bastığınızda, bu tuş ya da tuşların NVDA tarafından ne amaçla kullanıldığı söylenecektir. Girdi Yardım kipindeyken, tuşlar gerçek işlevlerini yerine getirmeyeceği için, istediğiniz tuş veya tuşlara basabilirsiniz.

4.2.3. Klavye Düzenleri

NVDA şu an 2 klavye düzeniyle gelmektedir. Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar için klavye düzenleri bulunmaktadır. NVDA varsayılan olarak Masaüstü klavye düzenini kullanır. ancak, NVDA menüsündeki tercihler bölümü altında bulunan klavye ayarlarından dizüstü klavye düzenine geçebilirsiniz.

Masaüstü düzeni numara kilidi kapalıyken yoğunlukla numaratörü kullanır. Birçok dizüstü bilgisayarın fiziki bir numaratörü olmamasına karşın, Bazı dizüstü bilgisayarlar FN tuşuyla birlikte sağ elin kullandığı 7 8 9 u ı o j k l gibi tuşlara basarak bu işlevi yapabilirler. Dizüstü bilgisayarınız bunu yapamıyorsa veya numaratörü kapamanıza izin vermiyorsa, dizüstü klavye düzenine geçmek isteyebilirsiniz.

4.3. NVDA Menüsü

NVDA menüsü altında, çeşitli ayarları değiştirmenizi, Yardıma erişimi, ayarlarınızı kalıcı olarak kaydetmenizi veya geri almanızı, konuşma sözlüğünü değiştirmenizi, NVDA'yla ilgili diğer ek araçlara erişiminizi ve NVDA'yı kapatmanızı sağlayacak menü ögelerine ulaşabilirsiniz.

NVDA çalışırken, herhangi bir noktada NVDA menüsüne ulaşmak için NVDA+N tuşlarına basabilirsiniz. veya Sistem tepsisi penceresinden buraya ulaşabilirsiniz. Sistem tepsisindeki NVDA simgesi üzerinde sağ tıklayın veya sistem tepsisine ulaşmak için windows tuşu+B harfine basın, aşağı oka basarak NVDA ikonunu bulun ve birçok klavyede sağdaki kontrol tuşunun hemen yanında bulunan uygulama tuşuna basın. Menü açıldığında, menü ögeleri arasında yön tuşlarınızla dolaşabilir ve bir ögeyi etkinleştirmek için girişe basabilirsiniz.

4.4. Temel Klavye Komutları

Ad Kısayol tuşu Tarif
Konuşmayı Durdur Kontrol Ekran okuyucunun konuşmasını o an için durdurur
Konuşmayı Duraklat Şift Konuşmayı O an için Duraklatır. Duraklama işlevi, geçerli sentezleyici tarafından destekleniyorsa, Şifte tekrar bastığınızda konuşma kaldığı yerden devam eder
NVDA Menüsü NVDA+n Tercihler, Araçlar ve yardım gibi bölümlere ulaşabileceğiniz NVDA menüsünü açar
Konuşma kipini açıp kapama NVDA+s Basıldıkça, konuşma kipini konuşma, bipler ve kapalı olarak değiştirir.
Girdi yardım kipini açıp kapama NVDA+1 Kip açıkken, bir tuşa basıldığında, önce tuşların adı söylenir ve sonra kısayol NVDA ile ilişkiliyse, işlevi açıklanır
NVDA'dan çıkış NVDA+q NVDA'yı kapatır
Sonraki komutun NVDA işlevini yoksay NVDA+f2 Basılacak klavye kısayol tuşunun bir NVDA komutu olsa bile, bu komutu bir kereliğine yoksayarak geçerli uygulamanın tuşa atadığı işlevin gerçekleşmesini sağlar
Uygulamaya özel uyku kipini açıp kapama NVDA+shift+s Uyku kipinde geçerli uygulamada Tüm NVDA komutları, konuşma ve braille geribildirimleri devre dışı kalır. Bu, kendi konuşması veya ekran okuma özelliği olan uygulamalarda çok yararlıdır. Uyku kipini kapamak için bu tuşlara tekrar basın.

4.5. Sistem Bilgisini Raporlama

Ad Kısayol tuşu Tarif
Tarih ve Saati Söyle NVDA+f12 Bir kez basıldığında saat, 2 kez peşpeşe basıldığında tarih belirtilir
Pil durumunu bildir NVDA+shift+b O anki pil durumunu yüzde olarak verir veya şarjın takılı olup olmadığını söyler.
Panodaki metni oku NVDA+c Varsa, panoya kopyalanmış olan metni okur.

5. NVDA ile Dolaşım

NVDA, bilinen yöntemlere ek olarak, inceleme imleci gibi sistemi incelemenize ve dolaşmanıza yarayan olanaklar sağlar.

5.1. Nesneler

Her bir uygulama ve işletim sisteminin kendisi birçok nesneden oluşur. Bu bir metin parçası, düğme, onay kutusu ya da yazılabilir metin alanı olabilir.

5.2. Sistem odağıyla Dolaşım

Sistem odağı, sadece "odak" olarak da anılır, klavyede basılacak tuşlardan etkilenecek olan nesnedir. Örneğin bir yazılabilir metin alanına giriş yapıyorsanız bu yazı alanı sistem odağında demektir.

NVDA ile windows içinde dolaşmanın en yaygın ve kolay yolu, Tab ve şift tab ile kontroller arasında ileri geri gidiş, Alt ile bir uygulamanın menü çubuğuna ulaşım ve yön tuşları kullanılarak menü ögeleri arasında dolaşım, veya alt+tab ile pencereler arasında dolaşım gibi temel windows komutlarını kullanmaktır. Bu, sistem odağını hareket ettirir; Örneğin, Bazı nesneler klavyede basılan tuşlara göre hareket eder. Siz yukarıda bahsedilen tuşlara bastıkça, NVDA Üzerine gelinen nesnenin adı, Türü, değeri, durumu, tanımı, klavye kısayolu ve pozisyonuyla ilgili bilgileri belirtecektir.

Sistem odağıyla dolaşırken, bazı yararlı tuş kombinasyonları bulunmaktadır:

Ad Kısayol tuşu Tarif
Üzerinde bulunulan Odağın bildirimi NVDA+tab Sistem odağının üzerinde bulunduğu geçerli nesne veya kontrolü belirtir. İki kez basıldığında Bilgi harf harf söylenecektir
Başlığın Bildirimi NVDA+t Üzerinde bulunulan geçerli pencerenin başlığını belirtir. İki kez basıldığında Bilgi harf harf söylenecektir. Üç kez basıldığında bilgi panoya kopyalanır
Etkin Pencerenin okunması NVDA+b O an etkin penceredeki tüm kontroller okunur (iletişim kutuları için yararlıdır)
Durum çubuğunun bildirimi NVDA+end NVDA bulabilirse, durum çubuğunu belirtir. Bulamazsa, aktif pencerenin en alt satırı okunur. Bu komut, nesne sunucusunu da durum çubuğunun konumuna taşır

5.3. Sistem Düzenleme İmleciyle Dolaşım

Sistem odağı, sizin üzerinde dolaşmanızı ve/veya giriş yapmanızı mümkün kılan, yani düzenleme imleci bulunan bir nesnenin üzerindeyse, normalde yaptığınız gibi yön tuşlarını kullanarak metin için dolaşabilir ve metni düzenleyebilirsiniz.

Odak sistem düzeltme imleci olan bir nesnedeyken, metin üzerinde önceki sayfa (page up), sonraki sayfa (page down), baş (home), son (end) ve yön tuşlarını kullanarak dolaşabilirsiniz. Salt-okunur bir alan değilse, metin üzerinde değişiklik de yapabilirsiniz. Siz karakter karakter, sözcük sözcük ve satır satır dolaştıkça NVDA bunu size söyleyecek, ayrıca bir şeyi seçip seçmediğinizi de belirtecektir.

Sistem imleciyle ilişkili olarak NVDA aşağıdaki tuş komutlarını sağlamaktadır:

Ad Kısayol tuşu Tarif
Tümünü Oku NVDA+Aşağı yön tuşu Sistem imlecinin bulunduğu yerden okumaya başlar, ve metnin gittiği yere kadar okumaya devam eder
Bulunulan satırı okuma NVDA+yukarı yön tuşu Sistem imlecinin o an üzerinde bulunduğu satırı okur. İki kez basıldığında satır harf harf kodlanır.
Seçili metnin okunması NVDA+Şift+Yukarı yön tuşu o an seçili olan metni okur
Metin biçimlendirmesinin bildirimi NVDA+f Sistem imlecinin üzerinde bulunduğu metnin biçim bilgisini okur

Tablolarda aşağıdaki tuşlar da kullanılabilir:

Ad Kısayol tuşu Tarif
Bir önceki sütuna gitme kontrol+alt+Sol yön tuşu Sistem imlecini aynı satırdaki bir önceki sütuna götürür
Bir sonraki sütuna gitme kontrol+alt+Sağ yön tuşu Sistem imlecini aynı satırdaki bir sonraki sütuna götürür
Bir önceki satıra gitme kontrol+alt+yukarı yön tuşu Sistem imlecini aynı sütunda kalarak bir önceki satıra götürür
Bir sonraki satıra gitme kontrol+alt+aşağı yön tuşu Sistem imlecini aynı sütunda kalarak bir sonraki satıra götürür

5.4. Nesne Dolaşımı

Çoğu zaman, odağı ve düzenleme imlecinihareket ettiren uygulamalarla çalışırsınız. Öte yandan, Bazen aktif uygulamayı veya işletim sistemini odağı ya da düzenleme imlecinin konumunu değiştirmeden gezmek isteyebilirsiniz. Aynı zamanda, normal şartlarda klavye ile ulaşamayacağınız nesnelerle çalışmak isteyebilirsiniz. İşte bu tür durumlar için, NVDA'nın nesne dolaşımını kullanabilirsiniz.

böylece, metinler, düğmeler, onay kutuları, kayan göstergeler, listeler ve düzenlenebilir metin alanları gibi kişisel nesneler arasında dolaşabilir ve bunlar hakkında bilgi alabilirsiniz. Bir nesneye gittiğinizde, NVDA sistem imlecini hareket ettirdiğinizdekine benzer biçimde sizi bilgilendirecektir. Metni ekranda göründüğü şekliyle incelemek isterseniz, nesne sunucusunu kullanmak yerine ekran inceleme kipine geçebilirsiniz.

Ekrandaki tüm nesneler arasında tek tek dolaşmak yerine, hiyerarşik olarak gruplanmış nesneler arasında dolaşım olanağı sunulmaktadır. Yani, bir nesnenin içinde bulunan diğer nesnelere ulaşmak için o nesne içine girip dolaşmanız gerekmektedir. Örneğin, bir listeyle karşılaşıldığında, tüm liste ögeleri arasında dolaşmak yerine, bir liste ögesinin altındaki diğer ögeleri görmek için, bu liste ögesinin alt nesnesi ya da nesnelerine giderek bu liste ögesi içinde dolaşmanız gerekecektir. Bir liste ögesi ile aynı liste içinde bulunan diğer liste ögeleri arasında önceki nesne ve sonraki nesne komutlarıyla dolaşabilirsiniz. Önceki nesne komutuyla da bu ögeleri kapsayan liste nesnesine gidebilirsiniz. Bu şekilde, incelemekte olduğunuz uygulamanın liste ögeleri dışındaki kısmında bulunan nesnelere de kolayca ulaşabilirsiniz. Benzer biçimde, bir araç çubuğu da çeşitli kontrolleri kapsar ve bu kontrollere erişebilmek için, araç çubuğu nesnesinin içine girmelisiniz.

İncelenmekte olan nesneye dolaşım nesnesi denir. Nesne sunucusuyla Bir nesne üzerine geldikten sonra, nesneyi metin inceleme komutlarını kullanarak inceleyebilirsiniz. Varsayılan olarak, nesne sunucusu sistem imleciyle birlikte hareket eder; ancak bu özellik kapatılıp açılabilir.

Braille'in varsayılan olarak nesne sunucusunu ve inceleme imlecini değil; odağı ve düzenleme imlecini takip ettiğini not edin. Nesne sunucusunu ve metin inceleme imlecini takip etmesini istiyorsanız, braillein takip edeceği imleç olarak inceleme imlecini ayarlamalısınız.

Nesneler arasında dolaşmak için aşağıdaki tuşları kullanın:

Ad Masaüstü Kısayol tuşu Dizüstü Kısayol tuşu Tarif
Geçerli nesnenin bildirimi NVDA+numaratör5 NVDA+control+i Nesne sunucusunun üzerinde bulunduğu nesneyi okur. İki kez basıldığında bilgi kodlanır, ve 3 kez basıldığında nesnenin adı ve değeri panoya kopyalanır.
Ana nesneye gitme NVDA+numaratör8 NVDA+shift+i nesne sunucusunun Üzerinde bulunduğu nesnenin bir üst düzeyindeki ana nesneye gider
önceki nesneye gitme NVDA+numaratör4 NVDA+control+j nesne sunucusunu, üzerinde bulunulan nesneyle aynı seviyede bulunan bir önceki nesneye taşır
bir sonraki nesneye gitme NVDA+numaratör6 control+NVDA+l nesne sunucusunu, üzerinde bulunulan nesneyle aynı seviyede bulunan bir sonraki nesneye taşır
İlk Yavru nesneye gitme NVDA+numaratör2 NVDA+shift+ö Nesne sunucusunu, Üzerinde bulunulan nesnenin ilk alt nesnesine taşır ve okur.
Odaktaki nesneye gitme NVDA+numaratörMinus NVDA+GeriSil Nesne sunucusunu, sistem odağının üzerinde bulunduğu nesneye taşır ve varsa, inceleme imlecini de sistem düzenleme imlecinin bulunduğu noktaya konumlandırır
Üzerinde bulunulan nesneyi etkinleştirme NVDA+numaratörEnter NVDA+enter Sistem odağı bir şeyin üzerindeyken oraya fare ile tıklamak veya boşluk çubuğuna basılmasına benzer biçimde, nesne sunucusunun üzerinde bulunduğu nesneyi etkinleştirir
Sistem odağını nesne sunucusuna taşıma NVDA+şift+numaratörEksi NVDA+şift+GeriSil Eğer mümkünse, bir kez basıldığında sistem odağını nesne sunucusunun konumuna; iki kez basıldığında, sistem düzenleme imlecini inceleme imlecinin konumuna taşır
Geçerli nesne sunucusunun boyutlarını bildirme NVDA+numaratörSil NVDA+Sil nesne sunucusunun konumundaki nesnenin ekrandaki genişlik, yükseklik, ekranın soluna ve üstüne mesafesi gibi bilgilerini yüzdelik cinsinden belirtir

Not: Numaratördeki tuşların düzgün çalışabilmesi için, numara kilidi kapalı olmalıdır.

5.5. Metin inceleme

NVDA üzerinde bulunduğunuz nesnenin içeriğini ya da ekran inceleme kipiyle aktif ekranı, karakter karakter, sözcük sözcük, ya da satır satır incelemenize imkan vermektedir. Bu, windows komut konsolu ve sistem imlecinin çok kısıtlı olduğu veya hiç bulunmadığı pencereler gibi yerler için oldukça yararlıdır. Örneğin, bir iletişim kutusundaki uzun bir bilgi metnini incelemek için kullanabilirsiniz.

İnceleme imlecini hareket ettirirken, sistem imleci bunu takip etmeyeceğinden, klavye odağını değiştirmeden ekranda görüntülenen metni inceleyebilirsiniz. Ancak, varsayılan olarak, sistem odağı hareket ettikçe, inceleme imleci de onu takip etmektedir. Bu özellik açılıp kapatılabilir.

Braille'in varsayılan olarak nesne sunucusunu ve inceleme imlecini değil; odağı ve düzenleme imlecini takip ettiğini not edin. Nesne sunucusunu ve metin inceleme imlecini takip etmesini istiyorsanız, braillein takip edeceği imleç olarak inceleme imlecini ayarlamalısınız.

Metni incelerken, aşağıdaki tuş komutları kullanılabilir:

Ad Masaüstü Kısayol tuşu Dizüstü Kısayol tuşu Tarif
inceleme imlecinde en üst satıra gitme şift+numaratör7 NVDA+7 İnceleme imlecini metnin en üst satırına taşır
inceleme imlecinde bir önceki satıra gitme numaratör7 NVDA+u İnceleme imlecini metnin bir önceki satırına taşır
İnceleme imlecinde üzerinde bulunulan satırı belirtme numaratör8 NVDA+i İnceleme imlecinin üzerine konumlandığı satırı söyler. İki kez basıldığında satır harf harf kodlanır. Üç kez basıldığında ise satır Adana, Bolu, Ceyhan gibi karakter tanımlarıyla kodlanır.
inceleme imlecinde bir sonraki satıra gitme numaratör9 NVDA+o İnceleme imlecini metnin bir sonraki satırına taşır
inceleme imlecinde son satıra gitme şift+numaratör9 NVDA+9 İnceleme imlecini metnin son satırına taşır
inceleme imlecinde bir önceki sözcüğe gitme numaratör4 NVDA+j İnceleme imlecini metnin bir önceki sözcüğüne taşır
İnceleme imlecinde üzerinde bulunulan sözcüğü belirtme numaratör5 NVDA+k İnceleme imlecinin üzerine konumlandığı sözcüğü söyler. İki kez basıldığında sözcük harf harf kodlanır. Üç kez basıldığında sözcük, Adana, Bolu, Ceyhan gibi karakter tanımlarıyla kodlanır.
inceleme imlecinde bir sonraki sözcüğe gitme numaratör6 NVDA+l İnceleme imlecini metnin bir sonraki sözcüğüne taşır
inceleme imlecinde satır başına gitme şift+numaratör1 NVDA+şift+u İnceleme imlecini metinde üzerinde bulunduğunuz satırın başına taşır
inceleme imlecinde bir önceki karaktere gitme numaratör1 NVDA+m İnceleme imlecini metinde üzerinde bulunduğunuz satırdaki bir önceki karaktere taşır
İnceleme imlecinde üzerinde bulunulan karakteri belirtme numaratör2 NVDA+ö İnceleme imlecinin üzerine konumlandığı karakteri söyler. İki kez basıldığında, karakter tanımıyla söylenir. Üç kez basıldığında karakterin değerini numerik olarak ondalık ve onaltılık sistemlerde belirtir.
inceleme imlecinde bir sonraki karaktere gitme numaratör3 NVDA+ç İnceleme imlecini metnin üzerinde bulunulan satırdaki bir sonraki karaktere taşır
inceleme imlecinde satır sonuna gitme şift+numaratör3 NVDA+şift+o İnceleme imlecini metinde üzerinde bulunduğunuz satırın sonuna taşır
İnceleme imlecinde tümünü okuma numaratörArtı NVDA+şift+AşağıYönTuşu İnceleme imlecinde bulunduğunuz noktadan başlayarak metnin gittiği yere kadar okur
İnceleme imlecinin bulunduğu yerden kopyalamayı başlatma NVDA+f9 NVDA+f9 inceleme imlecinde bulunduğunuz pozisyondan itibaren metni kopyalamaya başlar. NVDA'ya metnin nereye kadar kopyalanacağını belirtmeden asıl kopyalama gerçekleşmez
İnceleme imlecinin bulunduğu yere kadar kopyalama NVDA+f10 NVDA+f10 inceleme imlecinde kopyalamanın başladığı yer olarak ayarlanan noktadan, inceleme imlecinin şu an bulunduğu noktaya kadar olan metni kopyalar. Bu tuşa basıldıktan sonra metin panoya kopyalanır
Metin biçimini söyle NVDA+f NVDA+f İnceleme imlecinin pozisyonundaki metnin biçimi hakkında bilgi verir

Not: Numaratördeki tuşların düzgün çalışabilmesi için, numara kilidi kapalı olmalıdır.

Bu komutları hatırlamanıza yardımcı olması için, temel metin inceleme komutlarının üçlü bir parmaklık biçiminde organize edildiğini lütfen not edin. yukarıdan aşağıya üçlü satır, sözcük ve karakter anlamına gelirken, soldan sağa üçlü önceki, üzerinde bulunulan ve sonraki anlamına gelmektedir. Düzen aşağıdaki biçimde gösterilmiştir:

Önceki satır Üzerinde bulunulan satır Sonraki satır
Önceki sözcük üzerinde bulunulan sözcük Sonraki sözcük
Önceki karakter Üzerinde bulunulan karakter Sonraki karakter

5.6. Ekran incelemesi

Genel olarak tek bir nesnenin içeriğini inceleyebilmenize rağmen, bazı nesneler, kapsadıkları nesneleri de incelemenize olanak tanır. Karmaşık belgelerin içeriğinin tamamını, ya da uygulama penceresiyle ilgili metnin tamamını, ekranda görüntülendiği şekliyle de inceleyebilirsiniz.. Bu, ekran incelemesi olarak adlandırılmaktadır. Bu özellik, birçok ekran okuyucuda bulunan inceleme imleci ya da fare imleciyle ilgili işlevlerle benzerlik göstermektedir.

Ekran inceleme kipine geçtiğinizde, nesne sunucusunun mevcut pozisyonunda konumlanırsınız. Nesne sunucusunu kullanmadıysanız, bu genellikle sistem odağındaki nesne olacaktır. Örneğin, nesne sunucusu bir düğmenin üzerindeyse, ekran inceleme kipine geçtiğinizde bu düğmeyle ilgili metnin üzerinde olursunuz. Daha sonra, metin inceleme tuşlarını kullanarak nesneyle ilgili metnin yanısıra nesnenin bulunduğu ekranı inceleyebilirsiniz. Bu kipte ekranı incelerken, inceleme imlecinin mevcut pozisyonundaki nesneye atlayarak nesne sunucusunu kullanmaya devam etmeniz de mümkündür.

Braille'in varsayılan olarak nesne sunucusunu ve inceleme imlecini değil; odağı ve düzenleme imlecini takip ettiğini not edin. Nesne sunucusunu ve metin inceleme imlecini takip etmesini istiyorsanız, braillein takip edeceği imleç olarak inceleme imlecini ayarlamalısınız.

Aşağıdaki 2 tuş komutuyla, ekran incelemesine geçilebilir veya nesne sunucusu ekran inceleme imlecinin mevcut konumundaki nesneye taşınabilir:

Ad Masaüstü Kısayol tuşu Dizüstü Kısayol tuşu Tarif
Ekran incelemesine geçiş NVDA+numaratör7 NVDA+sayfa yukarı Ekran incelemesi kipine geçer ve sizi o anki nesne sunucusunun bulunduğu yere götürür. böylece tüm ekran içeriğini veya içinde bulunduğunuz belgedeki metni, metin inceleme komutlarını kullanarak dolaşabilirsiniz.
Ekran inceleme kipinden nesneye geçiş NVDA+numaratör1 NVDA+Sayfa aşağı Ekran inceleme kipindeki imlecin üzerinde bulunduğu metni içeren nesneye gider

5.7. Fare ile Dolaşım

Fare ile hareket ederken, varsayılan olarak NVDA, fare ile üzerine gelinen kontrolleri okur. Desteklendiğinde, NVDA metnin paragrafını okur. ancak bazı kontroller sadece satırın okunmasına izin vermektedir.

NVDA ayrıca, fare hareket ettikçe üzerinde bulunduğu nesnenin liste, düğme gibi türünü de okuyacak biçimde ayarlanabilmektedir. Bu, özellikle tamamen kör olanlar için sadece metnin yeterli olmadığı durumlarda çok yararlıdır.

NVDA, kullanıcıların ekran boyutlarına göre farenin tam olarak nerede olduğunu anlayabilmelerini sağlamak için, farenin o anki koordinatlarını bip sesleriyle çalmaktadır. Fare ekranın yukarısına doğru çıktıkça biplerin sesi incelir. Fare ekranın sağ veya sol tarafına doğru hareket ettikçe, kullanıcıların steryo hoparlör kullandıkları varsayılarak ses de daha sağdan veya daha soldan gelir.

Bu ekstra fare seçenekleri varsayılan olarak kapalıdır. Ancak bunların avantajlarından faydalanmak isterseniz, tercihler menüsü içinde bulunan fare ayarları bölümünden bu özellikleri ayarlayabilirsiniz.

Fareyi hareket ettirmek için, fiziksel fare veya laptoplarda fare pedi bölümüne ihtiyaç olmasına karşın, NVDA'nın fare ile ilgili bir kaç komutu da bulunmaktadır:

Ad Masaüstü Kısayol tuşu Dizüstü Kısayol tuşu Tarif
Sol fare tıklaması numaratörBölü NVDA+Sol Yön Tuşu Sol fare düğmesine bir kez tıklar çift tıklamak için tuşlara peşpeşe 2 kez basılabilir
Sol fare kilidi şift+numaratörbölü NVDA+şift+SolYön Tuşu Sol fareyi kilitler. kilidi açmak için tuşa tekrar basılmalıdır. bulunulan yeri taşımak için, bu tuşla fareyi kilitleyin ve fareyi fiziksel olarak veya diğer fare komutlarıyla hareket ettirin
Sağ fare tıklaması numaratörÇarpı NVDA+SağYön Tuşu sağ fare düğmesine bir kez tıklar.
sağ fare kilidi şift+numaratörÇarpı NVDA+şift+SağYön tuşu sağ fareyi kilitler. kilidi açmak için tuşa tekrar basılmalıdır. fareyi taşımak için, bu tuşla fareyi kilitleyin ve fareyi fiziksel olarak veya diğer fare komutlarıyla hareket ettirin
Fareyi üzerinde bulunulan nesne sunucusuna taşıma NVDA+numaratörbölü NVDA+şift+f9 Fareyi inceleme imlecinde üzerinde bulunulan nesne sunucusu üzerine taşır
farenin altındaki nesneye gitme NVDA+numaratörÇarpı NVDA+şift+f10 nesne sunucusu olarak farenin bulunduğu yerdeki nesne ayarlanır.

6. Tarama Kipi

Web sayfaları gibi kompleks salt okunur belgeler, NVDA'da tarama kipinde gösterilir. Bu, Mozilla Firefox, Microsoft Internet Explorer, Google Chrome, Adobe Reader ve Adobe Flash ile açılan belgeler için geçerlidir.

Tarama kipi, web sayfası gibi bir içeriğin değişmez biçimde gösterildiği bir inceleme alanıdır ve içerik içinde yön tuşlarıyla dolaşılabilir. NVDA'nın sistem düzenleme imleci için geçerli olan hepsini okuma, tablo inceleme, yazı biçimini raporlama gibi komutlar bu kip için de geçerlidir. Metin içinde hareket ettikçe, metnin bir bağlantı veya başlık olup olmadığı gibi bilgiler de belirtilir.

Bazen, belge içindeki kontrollerle doğrudan etkileşim içinde olmanız gerekebilir. Örneğin, yazılabilir alanlar ve listelerde giriş yapabilmeniz ya da imleci hareket ettirerek liste ögeleri arasında seçim yapabilmeniz için kontrolle etkileşim içinde olmanız gerekir. Bunu hemen hemen tüm tuşların doğrudan ilgili kontrollere aktarıldığı odak kipine geçerek yapabilirsiniz. Tarama kipindeyken, tab ile veya tıklayarak odak kipinin gerektirdiği bir kontrole gelindiğinde, NVDA otomatik olarak odak kipini açar. Bu kipin gerektirdiği kontrol üzerinde giriş veya boşluk çubuğuna basılarak da odak kipine geçilebildiğini lütfen not edin. NVDA otomatik olarak odak kipine geçtiğinde, tab ile veya tıklayarak odak kipine ihtiyaç olmayan bir yere geçildiğinde, NVDA otomatik olarak gözatma kipine geri döner. Odak kipine otomatik geçildiyse, eskeyp tuşuyla da tarama kipine geri dönülebilir. Tarama ve odak kipleri arasında manuel olarak da geçiş yapabilirsiniz. Odak kipine manuel olarak geçilebilmesine karşın, bu durumda, NVDA bu kipte kalır ve siz tekrar el ile tarama kipine geçmedikçe odak kipi kapanmaz.

Ad Kısayol tuşu Tarif
Tarama ve odak kipleri arasında geçiş NVDA+ara çubuğu Odak ve tarama kipleri arasında geçiş yapar
Odak kipinden çıkış eskeyp Odak kipine otomatik olarak geçildiyse, tarama kipine geri döner
Tarama kipinde görüntülenen belgeyi güncelleme NVDA+f5 Geçerli belgeyi yeniden yükler. (İçeriğin bir kısmı eksik gibi görünüyorsa ya da ziyaret ettiğiniz sayfa sık aralıklarla güncelleniyorsa bu tuşları kullanmak yararlı olabilir.)
Ara NVDA+control+f Geçerli belgede yazıp bir metin arayabileceğiniz bir iletişim kutusu açar
Sonrakini bul NVDA+f3 metni belgenin sonraki kısmında arar
Öncekini bul NVDA+şift+f3 metni belgenin önceki kısmında arar

6.1. Tek Harf Dolaşımı

Tarama kipindeyken, NVDA, mevcut belgedeki belirli ögeler arasında daha seri bir dolaşım için, tek karakterlik tuşlar sağlamaktadır.

Aşağıdaki tuşlara kendi başlarına basıldığında bir sonraki ögeye gidilirken, bu tuşlara şift ile basıldığında bir önceki ögeye gidilmektedir:

Tablolar, listeler vb öge bloklarının başına ve sonuna gitmek için:

Ad Kısayol tuşu Tarif
Öge bloğunun başına git shift+, İçinde bulunulan öge bloğunun başına gider (liste, tablo vb)
Öge bloğunun sonuna git , İçinde bulunulan öge bloğunun sonuna gider (liste, tablo vb)

6.2. Öge Listesi

Öge listesi, sayfadaki bağlantıların, başlıkların veya AREA sınır imlerinin listesine erişminizi sağlamaktadır. Seçim düğmeleri, bu üç ögeden hangilerinin görüntüleneceğini belirlemenizi sağlar. İletişim kutusuna, bir de sayfada aradığınız şeye göre listeyi daraltabileceğiniz bir yazı alanı eklenmiştir. İlgilendiğiniz ögeyi belirledikten sonra, iletişim kutusundaki düğmeleri kullanarak imleci ögenin üzerine taşıyabilir veya ögeyi etkinleştirebilirsiniz.

Ad Kısayol tuşu Tarif
Tarama kipi öge listesi NVDA+f7 tarama kipinde görüntülenen belge içerisindeki bağlantı, başlık ve sınır imlerini içeren öge listesini açar

6.3. Gömülü Nesneler

Sayfalar, Adobe Flash ve Sun Java gibi teknolojiler kullanan zengin içerikleri de barındırabilir. Bunlarla tarama kipinde karşılaşıldığında NVDA "gömülü nesne" şeklinde belirtecektir. Bu nesneler üzerinde girişe basarak onlarla etkileşime geçebilirsiniz. Eğer erişilebilirse, tab tuşuyla içinde dolaşabilir ve diğer uygulamalar gibi etkileşimde bulunabilirsiniz. Gömülü nesneyi barındıran sayfaya geri dönmek için bir kısayol tuşu tanımlanmıştır:

Ad Kısayol tuşu Tarif
Gömülü nesneyi kapsayan belgeye geri dönme NVDA+kontrol+ara çubuğu odağı geçerli gömülü nesnenin dışına çıkararak bu nesneyi barındıran sayfaya geri döner

7. Uygulamaya Özgü NVDA Komutları

NVDA çeşitli işlemlerin yapılmasını kolaylaştırmak ya da ekran okuyucu kullanıcıları için erişilebilir olmayan işlevleri onlar için de ulaşılabilir kılmak için bazı uygulamalara özgü özel komutlar sağlamaktadır.

7.1. foobar2000

Ad Kısayol Tuşu Tarif
Kalan süreyi oku kontrol+shift+r Mevcutsa, çalmakta olan parçanın bitmesi için kalan süreyi okur.

Not: Kalan süreyi oku kısayol tuşu, yalnızca Foobar2000 durum çubuğu varsayılan görünümünde geçerlidir.

7.2. Miranda IM

Ad Kısayol Tuşu Tarif
En son mesajı oku NVDA+kontrol+1-4 Basılan numaraya göre, En son mesajlardan birini okur; Örn, NVDA+kontrol+2 sondan ikinci mesajı okur.

7.3. Poedit

Ad Kısayol Tuşu Tarif
Yorum penceresini oku kontrol+shift+c Yorum penceresindeki yorumları okur.
Otomatik yorum penceresini oku kontrol+shift+a Otomatik yorum penceresindeki yorumları okur.

8. NVDA'yı ayarlama

8.1. Tercihler

Birçok NVDA ayarı NVDA menüsü içindeki tercihler alt menüsünden erişilebilen iletişim kutuları kullanılarak değiştirilebilmektedir. Tüm NVDA iletişim kutularında yaptığınız değişiklikleri onaylamak için tamam tuşuna basın. herhangi bir değişikliği iptal etmek için, iptal tuşuna ya da eskeyp tuşuna basın. Bazı ayarlar kısayol tuşlarıyla da değiştirilebilmektedir. bu tuşlar ilgili olan aşağıdaki bölümlerinde listelenmiştir.

8.1.1. Genel Ayarlar (NVDA+control+g)

Genel ayarlar iletişim kutusu tercihler menüsünde bulunmaktadır. içinde aşağıdaki seçenekler mevcuttur:

Dil

NVDA arayüzü ve mesajlarının gösterileceği dilin seçildiği bir seçim kutusudur. içinde birçok dil bulunur; ancak varsayılan ayar "Kullanıcı varsayılan Windows" ayarıdır. Bu seçenek NVDA'ya O an windowsun ayarlandığı dili kullanmasını söylemektedir.

Dili değiştirdiğinizde NVDA'nın yeniden başlatılması gerektiğini lütfen not edin. NVDA seçimi değiştirdiğinizde programı yeniden başlatmak isteyip istemediğinizi soaracaktır. Tamama bastığınızda NVDA yeniden başlayacaktır.

Çıkışta Ayarları (konfigürasyonu) Kaydet

Bu bir onay kutusudur ve işaretlendiğinde, NVDA'ya çıkışta yapılan ayarların kaydedilmesini söyler.

NVDA'dan Çıkmadan Önce uyar

Bu bir onay kutusudur ve NVDA'yı kapatırken, kapatmak isteyip istemediğinizi soran bir iletişim kutusunun görüntülenip görüntülenmeyeceğini kontrol eder. İşaretlendiğinde, NVDA'yı kapatmaya teşebbüs ettiğinizde, gerçekten çıkmak isteyip istemediğinizi soran bir iletişim kutusu açılır.

Kayıt Tutma (logging) Seviyesi

Bu bir seçim kutusudur ve NVDA çalışırken ne kadar kayıt tutacağınızı ayarlamanızı sağlar. Genellikle kullanıcıların çok fazla kayıt tutulmasını istemeye ihtiyaçları yoktur. Ancak, Bug raporlaması için bilgi sağlamak isterseniz, bu yararlı bir seçenek olabilir.

NVDA'yı Windowsu açınca Otomatik Olarak Başlat

Bu seçenek etkinleştirilirse, Windowsta oturum açar açmaz NVDA otomatik olarak başlayacaktır. Bu seçenek, yalnızca yüklenebilen NVDA kopyalarında mevcuttur.

Windows Giriş Ekranında NVDA'yı Kullan (Yönetici yetkisi gerekirr)

Windowsa kullanıcı adı ve şifre girerek oturum açıyorsanız, bu seçeneği etkinleştirdiğinizde, oturum açma ekranında NVDA da otomatik olarak başlayacaktır. Bu seçenek, yalnızca sisteme yüklenmiş olan NVDA kopyalarında mevcuttur.

Windows Giriş ve Diğer Güvenli Ekranlarda Mevcut kaydedilmiş Ayarları Kullan

Bu düğmeye basmak Şu anki NVDA ayarlarınızı NVDA system configuration dizinine kopyalar ve böylece oturum açma, kullanıcı hesapları kontrolü (uac) ve diğer güvenli ekranlarda NVDA bu ayarları kullanır. Tüm ayarlarınızın transfer edildiğinden emin olmak için, önce control+NVDA+c tuşlarına basarak NVDA ayarlarınızı kaydettiğinizden emin olun veya NVDA menüsünden ayarlarınızı kaydedin. Bu seçenek, yalnızca yüklenebilen NVDA kopyalarında mevcuttur.

NVDA Güncellemelerini Otomatik Olarak Kontrol Et

Bu etkinleştirildiyse, NVDA güncel versiyon olup olmadığını otomatik olarak kontrol edecek ve güncelleme bulunduğunda sizi bilgilendirecektir. Ek olarak, NVDA Yardım menüsü altında bulunan, güncelleme olup olmadığına bak seçeneğini kullanarak istediğiniz zaman güncelleme kontrolü yapabilirsiniz.

8.1.2. Sentezleyici Seçimi (NVDA+control+s)

Tercihler menüsü içindeki "sentezleyici..." altında bulunan sentezleyici iletişim kutusu, NVDA'nın hangi sentezleyiciyle konuşacağını seçmenizi sağlar. İstediğiniz sentezleyiciyi seçtikten sonra, Tamam düğmesine basarsanız, NVDA seçilen sentezleyiciyi yükleyecektir. Sentezleyici yükleme sırasında bir hata oluşursa, NVDA sizi bir mesajla uyarıp önceki sentezleyiciyi kullanmaya devam edecektir.

Sentezleyici

Bu seçenek, NVDA'nın konuşma çıktısı için kullanmasını istediğiniz sentezleyiciyi seçmenizi sağlar.

NVDA'nın desteklediği sentezleyicilerin listesi için lütfen Desteklenen Konuşma Sentezleyicileri bölümüne bakın.

Bu listede sunulan seçeneklerden biri de "Konuşma Yok" ögesidir ve NVDA'yı hiç konuşma çıktısı olmadan kullanmanızı sağlar. BU, NVDA'yı yalnızca braille ekran ile kullanmak isteyenler ve belki de yalnızca konuşma ekranlarını görmek isteyen gören NVDA geliştiricileri için yararlı olabilir.

Çıktı Aygıtı

Bu seçenek, NVDA'nın seçilen sentezleyicinin üzerinden konuşacağı ses kartını seçmenizi sağlar.

8.1.3. Ses Ayarları (NVDA+control+v)

Tercihler menüsü içinde bulunan Ses Ayarları iletişim kutusu, konuşma sesini değiştirmenizi sağlayan seçenekler içerir. Konuşma parametrelerini istenen her yerden değiştirebileceğiniz daha hızlı bir alternatif için, lütfen Hızlı Sentezleyici Ayarları bölümüne bakın.

Ses ayarları iletişim kutusunda şu seçenekler bulunmaktadır:

Ses

Bu iletişim kutusuna girdiğinizde karşınıza çıkan ilk seçenek, yüklediğiniz sentezleyicinin seslerinin listelendiği bir seçim kutusudur. Oklara basarak farklı ses seçeneklerini dinleyebilirsiniz. Sol ve yukarı yön tuşları sizi listenin yukarısına götürürken, sağ ve aşağı yön tuşları listenin aşağısına doğru götürür.

Konuşucu

NVDA ile gelen Espeak sentezleyicisini kullanıyorsanız, burası, sentezleyicinin konuşacağı konuşucuların listelendiği bir seçim kutusudur. Espeak konuşucuları farklı seslere benzer ve bir sese farklı özelliklerin yüklenmesini sağlar. Bazı sesler kadın, bazıları erkek, hatta bazıları kurbağ sesi gibi çıkacaktır.

Hız

Bu seçenek sesin hızını değiştirmenizi sağlar. Burası 0'dan 100'e giden bir göstergedir, ve 0 en yavaşı gösterirken, 100 en hızlıyı gösterir.

Ses Perdesi

Bu seçenek sesin perdesini değiştirmenizi sağlar. Burası 0'dan 100'e giden bir göstergedir, ve 0 en düşük perdeyi yani kalını gösterirken, 100 en yüksek perdeyi yani en inceyi gösterir.

Ses Seviyesi

Burası 0'dan 100'e giden bir göstergedir, ve 0 en düşük ses seviyesini gösterirken, 100 en yüksek ses seviyesini gösterir.

Tonlama

Bu seçenek, sentezleyicinin konuşmak için ne kadar tonlama (iniş çıkış) kullanacağını belirlemenizi sağlayan bir göstergedir. Şu an itibariyle bu özelliği sağlayan tek sentezleyici Espeak sentezleyicisidir.

Konuşma Dilinin Otomatik Değişimi

Bu onay kutusu, okunmakta olan belgedeki metinlerin dili tanımlandıysa,, NVDA'nın konuşma dilini otomatik olarak değiştirip değiştirmemesiyle ilgili ayarı yapmanızı sağlar. Bu seçenek varsayılan olarak etkinleştirilmiştir. Şuanda sadece ESpeak sentezleyicisi otomatik dil değişimini desteklemektedir.

Otomatik Lehçe Değişimi

Otomatik dil değişimiyle ilgili seçenek etkinse, bu onay kutusu da okunan belgedeki lehçe değişikliklerine göre NVDA'nın da konuşma dilini otomatik olarak değiştirip değiştirmemesiyle ilgili ayarı yapmanızı sağlar. Örneğin, ABD İngilizcesiyle yazılmış bir belge içinde Büyük Krallık İngilizcesiyle yazılmış kısımlar varsa, NVDA konuşma dilini otomatik olarak ABD İngilizcesinden Büyük Krallık İngilizcesine değiştirebilir. Bu seçenek varsayılan olarak etkin değildir.

Noktalama İşaretlerini Söyleme düzeyi

Kısayol tuşu: NVDA+p

Bu, noktalama ya da başka işaretlerin ne kadarının sözcük olarak seslendirileceğiyle ilgili ayarı değiştirmenizi sağlar. Örneğin, Tümü olarak ayarladığınızda işaretlerin hepsi sözcük olarak seslendirilir. Bu ayarlamadan sadece halihazırda kullanılan sentezleyici değil; tüm sentezleyiciler etkilenir.

Büyük Harflerde Ses Perdesi Değişim Yüzdesi

Bu yazı alanı , büyük harfler seslendirilirken ses perdesinin hangi oranda değiştirileceğini belirlemenizi sağlar. Bu değer yüzde belirtir ve negatif değer sesi kalınlaştırırken pozitif değer sesi inceltecektir. Ses perdesinde değişiklik olmasını istemezseniz buraya 0 yazabilirsiniz. Wave tabanlı sentezleyiciler bu özelliği desteklemez.

Büyük Harflerden Önce Büyük De

Bu ayar bir onay kutusudur ve işaretlendiğinde, metin içinde oklarla dolaşırken veya bir karakteri yazarken, karakter büyük yazılmışsa, öncesinde "büyük" sözcüğü söylenecektir. Genellikle, NVDA büyük harflerde sesi bir miktar inceltir. ancak bunu desteklemeyen sentezleyiciler için, bu seçenek oldukça kullanışlı olabilir.

Büyük harflerde Bip sesi çıkar

Bu onay kutusu işaretlenirse, NVDA büyük yazılmış bir karakterle karşılaştığında bip sesi çıkaracaktır. Büyük Harflerden önce Büyük deme onay kutusunda olduğu gibi, büyük harfler için sesini inceltemeyen sentezleyiciler için, bu seçenek yararlıdır.

Destekleniyorsa Kodlama İşlevini Kullan

Bazı sözcükler sadece bir karakterden oluşabilir, ancak o karakterin bir sözcüğün içerisinde kodlanırkenki telaffuzu farklılık gösterir. Örneğin, İngilizce'de "a" hem bir harftir hem de tek başına bir sözcük. Sözcükken "a" olarak okunurken kodlama sırasında "ey" olarak seslendirilmelidir. Bu seçenek, tabii destekliyorsa, mevcut sentezleyicinin bu iki durumu birbirinden ayırt etmesine olanak sağlar. Birçok sentezleyici bu işlevi destekler.

Bu seçenek genel olarak etkin olmalıdır. Öte yandan, bazı Microsoft SAPI sentezleyiciler bu işlevi desteklemezler ve bu seçenek etkin olduğunda, yazarken ve okurken karakterlerin seslendirilmemesi gibi tuhaf tepkiler verebilirler. Eğer karakterlerin seslendirilmemesi gibi bir sorun yaşıyorsanız bu seçeneği etkisizleştirmeniz problemi çözecektir.

8.1.4. Hızlı Sentezleyici Ayarları

Eğer NVDA ile çalışırken ses ayarları iletişim kutusuna gitmeden herhangi bir yerde seri biçimde konuşma ayarlarını değiştirmek istiyorsanız, en sık kullanılan konuşma ayarlarını değiştirmenizi sağlayan bazı NVDA tuş komutları bulunmaktadır:

Ad Masaüstü Kısayol tuşu Dizüstü Kısayol tuşu Tarif
Bir sonraki sentezleyici ayarına gitme NVDA+kontrol+SağYön tuşu NVDA+kontrol+SağYön tuşu Geçerli sentezleyici ayarından bir sonrakine geçer. eğer en son sentezleyici ayarındaysanız en baştakine atlar
Bir önceki sentezleyici ayarına gitme NVDA+kontrol+SolYön tuşu NVDA+kontrol+SolYön tuşu Geçerli sentezleyici ayarından bir öncekine geçer. eğer en baştaki sentezleyici ayarındaysanız en sondakine atlar
Geçerli sentezleyici ayarını arttırma NVDA+kontrol+YukarıYön tuşu NVDA+kontrol+YukarıYön tuşu üzerinde bulunduğunuz sentezleyici ayarını arttırır. (örnek: hızı arttırır, bir sonraki sesi seçer, ses seviyesini arttırır.)
Geçerli sentezleyici ayarını azaltma NVDA+kontrol+AşağıYön tuşu NVDA+kontrol+AşağıYön tuşu üzerinde bulunduğunuz sentezleyici ayarını azaltır. (örnek: hızı azaltır, bir önceki sesi seçer, ses seviyesini azaltır.)

8.1.5. Braille Ayarları

Braille ayarları, tercihler menüsüne gidildikten sonra braille ayarları bölümünden yapılabilir.

Braille Ekran

Braille ayarlarındaki ilk seçenek "Braille Ekran" diyen bir seçim kutusudur. Sisteminizde hangi braille sürücülerin yüklü olduğuna bağlı olarak, size çeşitli seçenekler sunulacaktır. Bu seçenekler arasında yön tuşlarınızı kullanarak dolaşın.

"Braille Yok", braille kullanmadığınız anlamına gelir.

Lütfen desteklenen braille ekranlarla ilgili daha fazla bilgi için Desteklenen Braille Ekranlar bölümüne bakın.

Çeviri Tablosu

Bu iletişim kutusundaki bir sonraki seçenek bir braille tablo seçim kutusudur. Bu seçim kutusunda, farklı diller için braille tabloları bulacaksınız. Bir braille tablodan diğer braille tabloya yön tuşlarını kullanarak geçebilirsiniz.

İmleç altındaki sözcüğü bilgisayar braille olarak Genişlet

Bu seçenek, imlecin üzerinde bulunduğu sözcüğün kısaltmasız bilgisayar braille ile gösterilmesini sağlar.

İmleç inip Çıkma Hızı

Bu seçenek, imleç inip çıkma hızının milisaniyede ne kadar hızlı olacağını değiştirmenizi sağlayan rakamsal bir alandır.

Mesaj Zaman Aşımı Saniyesi

Bu seçenek, sistem mesajlarının braille ekranda ne kadar uzun süre gösterileceğini kontrol eden bir rakamsal alandır.

Braille'in İzleyeceği İmleç

Kısayol tuşu: NVDA+kontrol+t

Bu seçenek Braille ekranın sistem imlecini mi yoksa nesne sunucusu/inceleme imlecini mi izleyeceğini seçmenizi sağlar.

Paragraf Paragraf Oku

Etkinleştirilirse, braille yazı satır yerine paragraf bazında görüntülenir. Aynı zamanda, önceki satır ve sonraki satır komutları da bu ayar uyarınca önceki ya da sonraki paragrafa gider. Bu, braille ekranı, daha fazla metin sığması için sürekli kaydırmak zorunda olmayacağınız anlamına gelir. Sayesinde, uzun metinleri daha akıcı olarak okuyabilirsiniz. Varsayılan olarak, bu ayar etkinleştirilmemiştir.

8.1.6. Klavye Ayarları (NVDA+kontrol+k)

Bu iletişim kutusu tercihler menüsü içindeki "Klavye Ayarları..." altında bulunur. içinde aşağıdaki seçenekler mevcuttur:

Klavye Düzeni

Bu seçim kutusu, NVDA'nın hangi tür klavye düzenini kullanacağını seçmenizi sağlar. Şu an itibariyle NVDA ile gelen 2 düzen masaüstü ve dizüstü düzenleridir.

Büyük Harf Kilidini NVDA Tuşu Olarak Kullan

Bu oanay kutusu işaretlenirse, büyük harf kilidi tuşu NVDA değişken tuşu olarak kullanılabilir.

Normal insert tuşunu NVDA Tuşu Olarak Kullan

Bu onay kutusu işaretlenirse, genellikle yön tuşlarının üzerinde home ve end tuşlarının yanında bulunan insert tuşu NVDA değişken tuşu olarak kullanılabilir.

Numaratördeki insert tuşunu NVDA Değişken Tuşu Olarak Kullan

Bu onay kutusu işaretlenirse, numaratördeki insert tuşu NVDA değişken tuşu olarak kullanılabilir.

Yazılan Karakterleri Söyle

Kısayol tuşu: NVDA+2

Etkinleştirildiğinde, NVDA yazdığınız her karakteri söyleyecektir.

Yazılan Sözcükleri Söyle

Kısayol tuşu: NVDA+3

Etkinleştirildiğinde, NVDA yazdığınız her sözcüğü söyleyecektir.

Büyük Harf Kilidi Açıkken, şifte basılarak küçük harf Yazılırsa Bip Sesi Çıkar

Etkinleştirildiğinde, büyük harf kilidi açıkken şift tuşuyla birlikte bir harfe basıldığında uyarı bipi duyulacaktır. Genellikle, büyük harf kilidi açıkken şiftle birlikte bir harf yazmak istem dışıdır ve çoğunlukla büyük harf kilidinin açık olduğunun farkında olunmamasından kaynaklanır. o yüzden, bu konuda uyarılmak oldukça yararlı olabilir.

Komut Tuşlarını Söyle

Kısayol tuşu: NVDA+4

Etkinleştirildiğinde, NVDA bastığınız karakter olmayan (örnek, kontrol, Şift VS.) her tuşu söyleyecektir. Buna kontrolle birlikte basılan harflerden oluşan tuş kombinasyonları da dahildir.

8.1.7. Fare Ayarları (NVDA+control+m)

Fare ayarları iletişim kutusu tercihler menüsü içindeki "Fare Ayarları..." altında bulunur. içinde aşağıdaki seçenekler mevcuttur:

Fare Şekil Değişikliğini Bildir

Bu onay kutusu işaretlendiğinde, fare işaretleyicisinin şekli her değiştiğinde NVDA bunu bildirecektir. Fare işaretleyicisi pencerelerde bir alanın yazılabilir olduğu veya bir şeyin yüklendiği gibi bilgileri vermek için şekil değiştirir.

Fare İzlemesini Etkinleştir
Masaüstü Kısayol tuşu NVDA+m
Dizüstü Kısayol tuşu NVDA+şift+m

Etkinleştirildiğinde, fare ile ekranda dolaşırken, NVDA, fare işaretinin altında bulunan metni söyleyecektir. Bu, ekrandaki bir şeyi nesne dolaşımı yerine, fiziksel olarak fareyi hareket ettirerek bulmanızı sağlar.

Metin Birim Çözünürlüğü

Eğer NVDA siz hareket ettikçe fare altındaki metni söyleyecek biçimde ayarlandıysa, bu seçenek, tam olarak ne kadar metnin söyleneceğini seçmenizi sağlar. Seçenekler, karakter, sözcük, satır ve paragraftır.

Fare altındaki nesne tiplerini Seslendir

Bu onay kutusu işaretlenirse, NVDA bir nesneye geldiğinde o nesnenin işlevini (türünü) belirtecektir.

Fare hareketlerinde Koordinatları Ses Çalarak Belirt

Bu onay kutusunu işaretlemek, NVDA'nın fare hareket ettikçe bip çalmasını sağlar ve böylece kullanıcı ekranda farenin nerede olduğunu anlayabilir.

Seçili bölgelerde dolaşırken fare koordinat sesini yükselt

Eğer "fare hareket ettikçe ses çal" onay kutusu işaretliyse, bu onay kutusu işaretlendiğinde, sesli koordinatların miktarı ekranın parlaklığına göre kontrol edilir. yani seçili bir bölgede ses daha yüksek çıkar. Bu, windows Vistada bazı performans sorunlarına yol açabileceğinden, varsayılan olarak işaretli değildir.

8.1.8. İnceleme İmleci Ayarları

Tercihler menüsü içinde "İnceleme İmleci Ayarları..." altında bulunur. içinde aşağıdaki seçenekler mevcuttur:

Sistem Odağını Takip et
Masaüstü Kısayol tuşu NVDA+7
Dizüstü Kısayol tuşu NVDA+kontrol+7

Etkinleştirildiğinde, nesne sunucusu sistem (klavye) odağını takip eder.

Sistem Düzenleme İmlecini takip et

Kısayol tuşu: NVDA+6

Etkinleştirildiğinde, sistem düzenleme imleci hareket ettikçe, inceleme imleci de onun gittiği yere gidecektir.

Fare İmlecini Takip Et

Etkinleştirildiğinde, fare hareket ettikçe inceleme imleci de onu izleyecektir.

Basit İnceleme Kipi

Etkinleştirildiğinde, kullanılmayan nesneleri yoksaymak için, NVDA dolaşılabilecek nesne hiyerarşisini filtreleyecektirr.

8.1.9. Nesne Sunumu Ayarları (NVDA+control+o)

Tercihler menüsü içinde "Nesne Sunumu Ayarları..." altında bulunur. içinde aşağıdaki seçenekler mevcuttur:

İpuçlarını (baloncukları) bildir

İşaretlendiğinde NVDA'ya çıkan baloncuk ipuçlarını bildirmesini söyleyen bir onay kutusudur. Bir çok pencere ve kontrol fareyle üzerine gelindiğinde veya üzerine odaklanıldığında küçük mesajlar veya ipuçları (baloncuklar( göstermektedir.

Yardım Balonlarını Bildir

İşaretlendiğinde NVDA'ya çıkan yardım balonlarını bildirmesini söyleyen bir onay kutusudur. Yardım balonları ipucu balonlarına benzer, ancak boyut olarak daha büyüktür ve yerel ağ kablosunun takılı olmaması veya windows güvenliği gibi sistemsel olaylarla ilgilidir.

Nesne Kısayol Tuşlarını Bildir

Bu onay kutusu işaretlendiğinde, NVDA bir kontrol veya belirli bir nesne üzerine geldiğinde, ilgili kısayol tuşunu da söyler. Örneğin, menü çubuğundaki dosya menüsünün kısayol tuşu alt+d olabilir.

Nesne Konum Bilgisini Bildir

Bu seçenek, Nesnenin 1 bölü 4 gibi konum bilgisinin nesne dolaşımı veya klavye odağıyla üzerine gelindiğinde bildirilip bildirilmeyeceğini seçmenizi sağlar.

Mevcut Değilse Nesne Konum Bilgisini Tahmin Et

Eğer nesne konum bilgisinin bildirimi açıksa, Bu seçenek, NVDA'ya başka biçimde belirli bir kontrolde mevcut olmayan nesne konum bilgisini tahmin etme olanağı sağlar.

Açık olduğunda, NVDA, araç çubukları ve menü çubukları gibi daha fazla nesnenin konum bilgisini bildirecek, ancak verilen bilgilerde küçük hatalar meydana gelebilecektir.

Nesne Tariflerini Bildir

Nesne adıyla birlikte tarifini duymak istemiyorsanız, bu onay kutusunun işaretini kaldırın.

Aşama Çubuğu bildirimi
Masaüstü Kısayol tuşu NVDA+u
Dizüstü Kısayol tuşu NVDA+kontrol+f2

Bu seçenek Aşama çubuğu bilgilerini NVDA'nın size nasıl bildireceğini kontrol etmenizi sağlar.

içinde aşağıdaki seçenekler mevcuttur:

Arka Plan Aşama çubuklarını Bildir

Bu seçenek, NVDA'nın bir aşama çubuğu o an fiziksel olarak ekranda olmasa bile güncellemeleri takip edip belirtmesini sağlar. Aşama çubuğu olan bir pencereyi küçülttüyseniz veya başka bir noktaya geçtiyseniz, NVDA bu çubuğu izler ve başka bir işle uğraşırken, aynı zamanda güncellemeleri de takip etmenizi sağlar.

Dinamik İçerik Değişimlerini Bildir

Kısayol tuşu: NVDA+5

Terminal veya chat programlarının geçmiş alanları gibi belirli nesnelerdeki yeni içeriğin belirtilip belirtilmeyeceğini kontrol eder.

8.1.10. Tarama Kipi Ayarları (NVDA+control+b)

Tarama Kipi Ayarları iletişim kutusu tercihler menüsü içindeki "Tarama Kipi..." bölümünün altında bulunur.

içinde aşağıdaki seçenekler mevcuttur:

Satır Başına Düşen Maksimum Karakter sayısı

Bu alan, tarama kipinde görüntülenecek her bir satırın karakter cinsinden maksimum uzunluğunu ayarlar.

Sayfa Başına Düşen Maksimum Satır sayısı

Bu değer, önceki sayfa ve sonraki sayfa tuşlarıyla tarama kipinde gösterilen belge içinde hareket ettiğinizde, kaç satır gidileceğini belirler.

Destekleniyorsa Ekran Düzenini Kullan

Kısayol tuşu: NVDA+v

Bu seçenek, tarama kipindeki bağlantı ve metin gibi içeriklerin her birinin ayrı satırlarda gösterilmesi ya da ekranda görsel olarak nasıl görünüyorsa o biçimde aktarılması seçenekleri arasında tercih yapmanızı sağlar. Etkinleştirilirse, ekrandaki içerik, görsel olarak nasıl görünüyorsa öyle sergilenir. ancak devre dışı bırakılırsa, her alan ayrı satırlara yerleştirilir.

Sayfa yüklendiğinde Otomatik Olarak Hepsini Oku

Bu onay kutusu tarama kipinde yüklenen sayfanın otomatik olarak okunmaya başlanmasıyla ilgili ayarı değiştirir. Bu seçenek varsayılan olarak etkindir.

Düzenleme Tablolarını Bildir

Devre dışı bırakıldığında, NVDA yalnızca çizelge biçiminde verileri olan ve tablo olduğunu bilmenin bir anlam taşıdığı tabloları belirtecektir. Ancak Etkinleştirildiğinde, NVDA salt görsel amaçlı olarak kullanılan tabloları da belirtir.

Başlık ve Bağlantı gibi alanların belirtilmesini ayarlama

Başlıklar, bağlantılar, tablolar ve listeler gibi kontrollerin seslendirilmesiyle ilgili ayarlar için, lütfen Belge Formatları İletişim Kutusu içerisindeki seçeneklere bakın.

Odak Değişiminde Otomatik Odak Kipi

Bu seçenek, odak değişiminde odak kipinin açılmasını sağlar. Örneğin, Bir web sayfasında tab tuşuyla bir form alanına geldiyseniz ve bu seçenek işaretliyse, otomatik olarak odak kipi açılacaktır.

Düzenleme İmleci İçin Otomatik Odak Kipi

Bu seçenek işaretliyse, yön tuşlarıyla dolaşırken NVDA'nın odak kipine girmesini ve çıkmasını sağlar. Örneğin bir web sayfasında aşağı yön tuşuyla dolaşırken bir yazı alanına gelirseniz, NVDA otomatik olarak sizi odak kipine alacaktır. oklarla yazı alanının dışına çıktığınızda ise sizi tekrar tarama kipine geri döndürecektir.

Odak Kipiyle Tarama Kipi Arasındaki Geçişi Ses Çalarak bildir

Bu seçenek etkinse, odak kipi ve tarama kipi arasında geçiş yaparken NVDA bunu konuşarak değil, özel bir ses çalarak bildirecektir.

8.1.11. Belge format Ayarları (NVDA+control+d)

Bu iletişim kutusu tercihler menüsü içindeki "Belge Formatları..." altında bulunur.

Buradaki birçok onay kutusu belge içinde imleci hareket ettirirken hangi tür biçimlendirmeleri otomatik olarak duymak istediğinizi ayarlamanızı sağlamak içindir. Örneğin, yazı Tipi Adını Bildir onay kutusunu işaretlerseniz, oklarla başka bir yazı tipiyle yazılan bir metne her gittiğinizde, yazı tipi adı bildirilecektir.

Şunların bildirimini ayarlayabilirsiniz:

imleç sonrasındaki biçim değişikliklerini bildir

Bu seçenek NVDA'ya konuştuğu satırda herhangi bir biçim değişikliği varsa bildirmesini söyler. Ancak bu, performansı yavaşlatabilir.

Varsayılan olarak NVDA sistem düzenleme imleci veya inceleme imlecinin bulunduğu konumdaki biçim değişikliklerini bildirecektir, ve bazı durumlarda yalnızca performansı yavaşlatmayacaksa satırın geri kalanındaki değişiklikleri belirtebilir.

Biçimlendirmenin önemli olduğu Microsoft Word belgesi gibi belgelerde düzeltme yaparken bu seçeneği etkinleştirin.

8.1.12. Konuşma Sözlükleri

Tercihler menüsünde bulunan konuşma sözlükleri menüsü, belirli sözcük veya öbeklerin NVDA tarafından nasıl söyleneceğini ayarlayabileceğiniz iletişim kutularını içermektedir. şu an itibariyle 3 farklı konuşma sözlüğü bulunmaktadır. bunlar:

tüm sözlük iletişim kutularında konuşma işlemlerinde kullanılacak kuralların bir listesi bulunmaktadır. İletişim kutularında ayrıca, Kural Ekle, Düzenle ve Sil düğmeleri de mevcuttur.

Sözlüğe yeni bir kural eklemek için önce ekle düğmesine basın, iletişim kutusundaki alanları doldurun ve tamam düğmesine basın. bundan sonra kural listesinde eklediğiniz yeni kuralı da göreceksiniz. Ancak, kurallarınızı kaydettiğinizden emin olabilmek için, kural ekleme/düzenleme işiniz bitikten sonra sözlük iletişim kutusunu tamam düğmesine basarak tümüyle kapamayı unutmayın.

NVDA konuşma sözlüklerindeki kurallar, bir sözcüğün telafuzunu farklı bir şeye dönüştürmenizi sağlar. örneğin, NVDA'dan, kurbağ kelimesiyle her karşılaştığında buna "kuş" demesini isteyebilirsiniz. Kural Ekle iletişim kutusunda bunun en basit yolu, Öbek yazma alanına kurbağa,"Olarak Değiştir" yazma alanına da "kuş" yazmaktır. Ayrıca Yorum alanına kuralla ilgili şunun gibi bir tanım yazmak isteyebilirsiniz. Kurbağayı kuş olarak değiştirir.

Öte yandan, NVDA konuşma sözlükleri basit bir sözcük değişiminden çok daha güçlüdür. Kural ekle diyaloğunda ayrıca, kuralın büyük küçük harf duyarlı olup olmamasını ayarlayabileceğiniz bir onay kutusu da yer almaktadır. Yani NVDA sözcüğün büyük ya da küçük yazılışına bakabilir. Varsayılan olarak NVDA büyük küçük harfleri yoksaymaktadır. Bir diğer onay kutusu öbeğinizin düzenli bir ifade olup olmadığını belirtmenizi sağlar. Bir düzenli ifade, içinde bir seferde birden fazla karakterle eşleştirme yapmanızı sağlayan özel karakterler barındıran bir öbektir. bu eşleşme yalnızca rakamlar veya yalnızca harfler de olabilir. Düzenli ifadeler konusu bu kullanıcı rehberinde kapsanmamıştır, ancak webde size konuyla ilgili çok daha fazla bilgi verebilecek eğitimler bulunmaktadır.

8.1.13. Noktalama/imla sözlüğü

Bu iletişim kutusu, noktalama ve imla işaretlerinin nasıl seslendirileceğini belirlemenizin yanısıra bu işaretlerin seslendirilme düzeylerini ayarlamanızı sağlar.

Önce semboller listesinden değişiklik yapmak istediğiniz sembol/işareti bulun. Olarak değiştir alanı, NVDA'nın sözkonusu işaretle karşılaştığında ne demesi gerektiğini belirlemenizi sağlar. Düzey alanı ise, işaretin seslendirilmesini istediğiniz en düşük imla seslendirme düzeyini belirlemenize imkan verir.

Bu ayarlamaları yaptıktan sonra tamam düğmesine basarak değişiklikleri kaydedebilir; iptal düğmesiyle de değişiklik öncesi ayarlara geri dönebilirsiniz.

8.2. Konfigürasyonu Kaydetme ve Yeniden Yükleme

Varsayılan olarak NVDA ayarlarınızı kaydetmez. yani NVDA'yı kapatıp yeniden başlattığınızda ayarlarınızın değerleri ilk hallerine döner. Ancak, bu seçenek tercihler menüsündeki genel ayarlar altından değiştirilebilir. Ayarları kaydetmek için NVDA menüsündeki Konfigürasyonu kaydet ögesini seçin.

Ayarlarınızda bir yanlışlık yaptığınızı düşünüyor ve eski ayarlarınıza geri dönmek istiyorsanız, NVDA menüsündeki "Kaydedilmiş Konfigürasyona Geri Dön" ögesini seçin.

Ayrıca aşağıdaki NVDA tuş komutları da yararlıdır:

Ad Masaüstü Kısayol tuşu Dizüstü Kısayol tuşu Tarif
Ayarları (Konfigürasyonu) kaydet NVDA+kontrol+c NVDA+kontrol+c Ayarlarınızı kaydeder ve böylece NVDA'dan çıktığınızda ayarlarınız kaybolmaz
Kaydedilmiş ayarlara (konfigürasyona) geri dön NVDA+kontrol+r NVDA+kontrol+r NVDA konfigürasyonunu en son kaydetmiş olduğunuz haline döndürür

8.3. Ayar Dosyaları ve Kullanıcı Profilleri

NVDA taşınabilir sürümü, tüm ayarları, kişisel uygulama modüllerini ve kişisel sürücüleri NVDA dizininde bulunan ve UserConfig adı verilen dizinde saklamaktadır.

Kurulabilir NVDA sürümü ise, tüm ayarları, kişisel uygulama modülleri ve kişisel sürücüleri Windows kullanıcı profilinizde bulunan özel bir NVDA dizininde saklar. Yani, sistemdeki her kullanıcının kendi NVDA ayarları olabilir. Kurulu bir NVDA sürümünde kendi ayarlarınızın olduğu dizine gitmek için, başlat menüsünden sırasıyla programlar -> NVDA -> Kullanıcı Konfigürasyon Dizinine Gözat bölümüne girebilirsiniz.

Logon ve Kullanıcı hesapları (UAC) gibi NVDA çalışırken kullanılan noktalardaki ayarlar, NVDA'nın kurulum dizinindeki systemConfig dizininde saklanmaktadır. Genellikle bu ayarlara dokunulmamalıdır. NVDA'nın logon ve kullanıcı hesapları ekranlarındaki ayarlarını değiştirmek için, önce NVDA ile Windows'da oturum açarken kullanılacak ayarları yapın, ve daha sonra NVDA genel ayarlar iletişim kutusundaki düğmeyi kullanarak NVDA'ya bu mevcut konfigürasyonu logon ekranına kopyalamasını söyleyin.

9. Ekstra Araçlar

9.1. Kayıt Görüntüleyicisi

Araçlar menüsü altında bulunan kayıt görüntüleyicisi, NVDA'yı en son başlattığınızdan şimdiye kadar gerçekleşen tüm NVDA oturum açma çıktılarını görmenizi sağlar.

İçeriği okuyabilmenin yanısıra, Kayıt dosyasının bir kopyasını farklı kaydedebilir ya da kayıt görüntüleyicisi açık olduğundan bu yana En son çıktı görüntüsünü görebilmek için ekranı güncelleyebilirsiniz. Bu işlemler görüntüleyicinin Log menüsünde bulunmaktadır.

9.2. Konuşma Görüntüleyicisi

Gören geliştiriciler ve NVDA'yı görenlere gösteren kişiler için, NVDA'nın söylediği tüm metinleri görmenizi sağlayan hareketli bir ekran mevcuttur.

Konuşma görüntüleyicisini etkinleştirmek için, NVDA menüsündeki araçlar menüsü altında bulunan "Konuşma Görüntüleyicisi" ögesini işaretleyin. Devre dışı bırakmak için bu menü ögesinin işaretini kaldırın.

Konuşma görüntüleyicisi etkinken, konuşulan metinleri göstermek için düzenli bir biçimde güncellenecektir. Ancak, Görüntüleyiciye tıklar veya odaklanırsanız, güncelleme geçici olarak duracak ve böylece mevcut içeriği kopyalama şansınız olacaktır.

9.3. Eklenti Yöneticisi

NVDA Araçlar menüsü altında, Eklentileri Yönet ögesini seçerek ulaşacağınız Eklenti Yöneticisi, NVDA için geliştirilmiş eklenti paketlerini kurmanıza ve kaldırmanıza olanak tanır. BU paketler camia tarafından sağlanırlar ve NVDA'nın özelliklerini geliştiren ya da değiştiren kodlar barındırırlar. Hatta extra kabartma ekran ya da sentezleyici için destek sağlayabilirler.

Eklenti yöneticisi, mevcut kullanıcı konfigürasyon dizininde kurulu olan tüm eklentileri listeler. Her bir eklenti için, Paket adı, versiyon ve yazar bilgisi gösterilir, Eklenti Hakkında düğmesine basılarak seçili eklentiye dair daha fazla bilgi alınabilir.

Bir eklenti kurmak için Eklenti Kur düğmesini kullanın. Bu, bilgisayarınızda ya da bağlı olduğunuz ağda kayıtlı olan bir NVDA eklenti paketini (.nvda-addon dosyası) bulmanız için bir iletişim kutusunu açacaktır. Eklenti paketini bulup Aç dediğinizde, NVDA bu eklentiyi kurmak istediğinize emin olup olmadığınızı sorar. NVDA eklentilerinin işlevleri sınırlanmadığı için, sistemde kurulu olan NVDA kopyasıyla birlikte çalışan eklentilerin, en azından teoride kişisel bilgilerinize ya da tüm sisteminize ulaşması mümkün olduğundan, yalnızca güvendiğiniz kaynaklardan edindiğiniz eklentileri kurmanız çok önemlidir. Eklenti kurulduktan sonra, etkin olabilmesi için NVDA'nın yeniden başlatılması gerekir. Bu yapılana kadar eklenti durumu kur olarak gösterilir.

Seçili bir eklentiyi silmek için, Kaldır düğmesine basın. NVDA bunu gerçekten yapmak isteyip istemediğinizi soracaktır. Kurarken olduğu gibi, eklentinin tamamen kaldırılması için NVDA yeniden başlatılmalıdır. Bu yapılana kadar, eklenti durumu Kaldır olarak gösterilecektir.

Yönetici, iletişim kutusunu kapatmak için kullanacağınız Kapat düğmesini de içerir. Bir eklenti kurduysanız ya da kaldırdıysanız, NVDA değişikliklerin etkili olması için yeniden başlatmak isteyip istemediğinizi soracaktır.

Önceki sürümlerde NVDA'nın işlevlerini zenginleştiren çeşitli plug-in ya da sürücüleri NVDA konfigürasyon dizininde ilgili klasörlere kopyalayarak kullanmak mümkündü. NVDA 2012.2 versiyonu için de bu tür plug-in ve sürücüleri kullanabilmenize rağmen, manuel olarak kopyaladığınız bu plug-inler NVDA Eklenti Yöneticisi tarafından görüntülenmez. En iyisi, bulabilirseniz bu tür plug-inlerin yeni sisteme uygun olarak hazırlanmış hallerini kurup eski versiyonlarını konfigürasyon dizininden silmenizdir.

9.4. Python Konsolu

NVDA menüsündeki araçlar altında bulunan Pithon konsolu, ayıklama, NVDA iç yapısının saptanması ve bir uygulamanın erişilebilirlik hiyerarşisinin saptanması gibi noktalar için yararlı olan bir geliştirme aracıdır. Daha fazla bilgi için lütfen NVDA web sayfasındaki Python Konsolu makalesine bakın.

9.5. Pluginleri Yeniden Yükle

Bu öge etkinleştirildiğinde, uygulama modüllerini ve genel pluginleri NVDA'yı yeniden başlatmaya gerek duymadan yeniden yükler, ve bu, geliştiriciler için oldukça yararlıdır.

10. Desteklenen Konuşma Sentezleyicileri

Bu bölümde NVDA tarafından desteklenen sentezleyici bilgileri yer almaktadır. NVDA ile kullanılabilecek ticari ve ücretsiz konuşma sentezleyicileri satın alabilmeniz ya da indirebilmeniz için çok daha geniş bir listeyi, bu sayfada bulabilirsiniz http://www.nvda-project.org/wiki/ExtraVoices.

10.1. eSpeak

eSpeak sentezleyicisi Doğrudan NVDA içinde gömülüdür ve başka bir sürücü ya da bileşenin yüklenmesini gerektirmez. NVDA varsayılan olarak ESpeak sentezleyicisini kullanarak başlar. Bu sentezleyici NVDA içine gömülü olduğundan, NVDA'yı USB bellek vb medyalar üzerinden başka sistemlerde çalıştırmak için harika bir seçenektir.

ESpeak ile gelen her ses farklı bir dilde konuşmaktadır. ESpeak tarafından desteklenen 43'den fazla dil bulunmaktadır.

Sesin duyuluşunu değiştirebilecek ayrıca bir çok konuşucu da bulunmaktadır.

10.2. Microsoft Speech API sürüm 4 (SAPI 4)

SAPI 4, yazılım konuşma sentezleyicileri için Microsoft'un eski bir standardıdır. Bu standartlara uyan birçok sentezleyici şirketlerden veya web sayfalarından satın alınabilir veya ücretsiz olarak indirilebilir. Bu sentezleyicileri NVDA ile kullanırken, Ses Ayarları iletişim kutusundan veya Hızlı Sentezleyici Değiştir) bölümünden erişilebilen) mevcut sesler içinde, sisteminizde bulunan tüm SAPI 4 motorlarının sesleri yer alacaktır.

Eğer yüklü SAPI 4 sesleriniz olduğu halde, sentezleyiciniz NVDA sentezleyici listesinde görünmüyorsa, lütfen SAPI 4.0 runtime binaries ögesini http://activex.microsoft.com/activex/controls/sapi/spchapi.exe adresinden yükleyin.

10.3. Microsoft Speech API sürüm 5 (SAPI 5)

SAPI 5, yazılım konuşma sentezleyicileri için bir Microsoft standardıdır. Büyük olasılıkla sisteminizin önceden kurulu bir SAPI 5 sesiyle gelmesine karşın, Birçok SAPI 5 sentezleyicisi şirketlerden satın alınabilir veya ücretsiz olarak çeşitli web sayfalarından indirilebilir. Bu sentezleyicileri NVDA ile kullanırken, Ses Ayarları iletişim kutusundan veya Hızlı Sentezleyici Değiştir) bölümünden erişilebilen) mevcut sesler içinde, sisteminizde bulunan tüm SAPI 5 motorlarının sesleri yer alacaktır.

10.4. Microsoft Konuşma Platformu (Microsoft Speech Platform)

Microsoft Konuşma Platformu normalde sunucu tabanlı konuşma uygulamaları geliştirilmesinde kullanılan bir çok dili destekleyen sesler sağlamaktadır. Bu sesler NVDA tarafından da kullanılabilmektedir.

Bu sesleri kullanabilmek için iki bileşeni indirip kurmanız gerekmektedir:

10.5. Audiologic Tts3

Bu, italyanca diline özel ücretli bir konuşma sentezleyicisidir. NVDA ile kullanılabilmesi için, sentezleyicinin bilgisayarınızda yüklü olması gerekir. Daha fazla bilgi için, lütfen Audiologic web sayfasını www.audiologic.it adresinden ziyaret edin.

Bu sentezleyici kodlama işlevini desteklemez.

10.6. Newfon

Newfon, Sergey Shishmintzev tarafından üretilen, rusça ve Ukraynacayı destekleyen ücretsiz bir sentezleyicidir. Bu sentezleyiciyi indirmek için lütfen Rusça NVDA sayfasını ziyaret edin. http://ru.nvda-community.org/?page_id=10

Bu sentezleyici kodlama işlevini desteklemez.

11. Desteklenen braille ekranlar

Bu bölümde NVDA tarafından desteklenen braille ekran bilgileri yer almaktadır.

11.1. Freedom Scientific Focus/PAC Mate Serisi

USB veya bluetooth ile bağlandıklarında, Freedom Scientific tarafından üretilen tüm Focus ve PAC Mate ekranlar desteklenmektedir. Freedom Scientific Braille Ekran sürücülerinin sisteminizde yüklü olması gerekecektir. Eğer henüz bu sürücüler elinizde yoksa, bunları http://www.freedomscientific.com/downloads/focus-40-blue/focus-40-blue-downloads.asp . adresinden edinebilirsiniz. Bu sayfada Yalnızca Focus 40 Blue sürücülerinden bahsedilmesine karşın, bu sürücüler tüm Freedom Scientific ekranlarını desteklemektedir. Sisteminiz 64 bit Windows ise ve sürücüler başka bir ekran okuyucu tarafından yüklenmiş olsa bile, NVDA'nın ihtiyaç duyduğu dosyalar yüklenmiş olmayabileceği için muhtemelen bu bağlantıdaki sürücüleri ayrıca yüklemeniz gerekecektir..

Aşağıda bu ekranla kullanılabilecek tuş kombinasyonları yer almaktadır. Lütfen bu tuşların nerede bulunacağıyla ilgili Braille ekran yardım belgelerine bakın.

Ad Kısayol tuşu
sol tekerlek hareketini açıp kapama Sol tekerleğe basma
Sol tekerlek hareketini kullanarak geri gitme Sol tekerlek yukarı
Sol tekerlek hareketini kullanarak ileri gitme Sol tekerlek aşağı
sağ tekerlek hareketini açıp kapama Sağ tekerleğe basma
Sağ tekerlek hareketini kullanarak geri gitme Sağ tekerlek yukarı
Sağ tekerlek hareketini kullanarak ileri gitme Sağ tekerlek aşağı
imleci parmağın üzerinde bulunduğu Braille hücresine taşıma hücre üzerindeki braille iğnesi

11.2. Optelec ALVA BC640/680

USB veya bluetooth ile bağlandıklarında, Optelec tarafından üretilen ALVA BC640 ve BC680 ekranlarının her ikisi de desteklenmektedir. Bu ekranları kullanmak için belirli bir sürücüye gereksiniminiz bulunmamaktadır. Yalnızca ekranı takın ve kullanmak için NVDA'yı ayarlayın.

Aşağıda bu ekranla kullanılabilecek tuş kombinasyonları yer almaktadır. Lütfen bu tuşların nerede bulunacağıyla ilgili Braille ekran yardım belgelerine bakın.

Ad Kısayol Tuşu
Braille ekranı geri kaydır back t1
Braille ekran önceki satır t2
Braille ekran sonraki satır t4
Braille ekranı ileri kaydır t5
Odağı braille konumuna taşı routing
shift+tab tuşu sp1
alt tuşu sp2
esc tuşu sp3
tab tuşu sp4
Yukarı ok tuşu spUp
Aşağı ok tuşu spDown
Sol ok tuşu spLeft
Sağ ok tuşu spRight
enter tuşu spEnter
NVDA Menüsü sp1+sp3
windows+d tuşu (Tüm uygulamaları küçült) sp1+sp4
windows tuşu sp2+sp3
alt+tab tuşu sp2+sp4

11.3. Handy Tech Displays

NVDA USB veya bluetooth ile bağlandıklarında Handy Tech tarafından üretilen tüm ekranları desteklemektedir. Bazı daha eski USB ekranlar için Handy Tech sürücülerini sisteminize yüklemeniz gerekecektir.

Aşağıda bu ekranla kullanılabilecek tuş kombinasyonları yer almaktadır. Lütfen bu tuşların nerede bulunacağıyla ilgili Braille ekran yardım belgelerine bakın.

Ad Kısayol tuşu
Braille ekranı geri kaydırma Sol, Yukarı
Braille ekranı ileri kaydırma Sağ, Aşağı
Braille ekranı önceki satıra götürme b4
Braille ekranı sonraki satıra götürme b5
imleci parmağın üzerinde bulunduğu Braille hücresine taşıma hücre üzerindeki braille iğnesi
Şift+tab tuşu eskeyp tuşu
alt tuşu b2+b4+b5
eskeyp tuşu b4+b6
tab tuşu enter
enter tuşu eskeyp+enter
Yukarı yön tuşu solBoşluk
Aşağı yön tuşu sağBoşluk
NVDA Menüsü b2+b4+b5+b6
Handy Tech ayarları b4+b8

11.4. MDV Lilli

MDV tarafından üretilen Lilli braille ekranı desteklenmektedir. Bu ekranı kullanmak için belirli bir sürücüye gereksiniminiz bulunmamaktadır. Yalnızca ekranı takın ve kullanmak için NVDA'yı ayarlayın.

Aşağıda bu ekranla kullanılabilecek tuş kombinasyonları yer almaktadır. Lütfen bu tuşların nerede bulunacağıyla ilgili Braille ekran yardım belgelerine bakın.

Ad Kısayol tuşu
Braille ekranı geri kaydır LF
Braille ekranı ileri kaydır RG
Braille ekran önceki satır UP
Braille ekran sonraki satır DN
Odağı braille konumuna taşı route
shift+tab tuşu SLF
tab tuşu SRG
alt+tab tuşu SDN
alt+shift+tab tuşu SUP

11.5. Baum/Humanware/APH Braille Ekranlar

Birçok Baum, HumanWare and APH ekran USB veya Bluetooth ile bağlandıklarında desteklenmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır:

henüz test edilmemelerine karşın, Baum tarafından desteklenen başka ekranlar da NVDA ile çalışabilir.

Eğer USB ile bağlanılıyorsa, öncelikle üretici tarafından sağlanan sürücüyü yüklemeniz gerekmektedir. APH Refreshabraille için USB modu serial olarak ayarlanmalıdır.

Aşağıda bu ekranla kullanılabilecek tuş kombinasyonları yer almaktadır. Lütfen bu tuşların nerede bulunacağıyla ilgili Braille ekran yardım belgelerine bakın.

Ad Kısayol tuşu
Braille ekranı geri kaydırma d2
Braille ekranı ileri kaydırma d5
Braille ekranı önceki satıra götürme d1
Braille ekranı sonraki satıra götürme d3
imleci parmağın üzerinde bulunduğu Braille hücresine taşıma hücre üzerindeki braille iğnesi

Kumanda kolu olan ekranlar için:

Ad Kısayol tuşu
Yukarı Yön Tuşu yukarı
Aşağı Yön Tuşu aşağı
sol Yön Tuşu sol
sağ Yön Tuşu sağ
Enter tuşu seç

11.6. hedo ProfiLine USB

Hedo ProfiLine USB, hedo Reha-Technik desteklenmektedir. Öncelikle üretici tarafından sağlanan USB sürücülerini kurmalısınız.

Aşağıda braille ekranı NVDA ile hangi tuşlarla kullanabileceğinizi bulabilirsiniz. Tuşların yeri ve tarifi için Braille ekranın dokümantasyonunu inceleyin.

Ad Kısayol tuşu
Braille geri kaydır K1
Braille ileri kaydır K3
Braille Önceki satır B2
Braille Sonraki satır B5
Braille konumuna taşı routing
braille imlecin neyi takip edeceğini değiştir K2
Hepsini oku B6

11.7. hedo MobilLine USB

hedo MobilLine USB, hedo Reha-Technik desteklenmektedir. Öncelikle üretici tarafından sağlanan USB sürücülerini kurmalısınız.

Aşağıda braille ekranı NVDA ile hangi tuşlarla kullanabileceğinizi bulabilirsiniz. Tuşların yeri ve tarifi için Braille ekranın dokümantasyonunu inceleyin.

Ad Kısayol tuşu
Braille geri kaydır K1
Braille ileri kaydır K3
Braille Önceki satır B2
Braille Sonraki satır B5
Braille konumuna taşı routing
braille imlecin neyi takip edeceğini değiştir K2
Hepsini oku B6

11.8. HumanWare Brailliant BI/B Serisi

Brailliant BI ve B serisi braille ekranlar, HumanWare, BI 32, BI 40 ve B 80 dahil, USB ya da bluetooth ile bağlandığında desteklenmektedir. USB bağlantısını kullanıyorsanız, öncelikle üretici tarafından sağlanan USB sürücülerini kurmalısınız.

Aşağıda braille ekranı NVDA ile hangi tuşlarla kullanabileceğinizi bulabilirsiniz. Tuşların yeri ve tarifi için Braille ekranın dokümantasyonunu inceleyin.

Ad Kısayol tuşu
Braille ekranı geri kaydır sol
Braille ekranı İLERİ kaydır SAĞ
braille ekranı önceki satıra taşı yukarı
braille ekranı sonraki satıra taşı aşağı
İmleci braille konumuna taşı routing
Braille'in takip ettiği imleci değiştir up+down
yukarı yön tuşu space+dot1
aşağı yön tuşu space+dot4
sol yön tuşu space+dot3
sağ yön tuşu space+dot6
NVDA Menüsü c1+c3+c4+c5 (command n)
shift+tab tuşu space+dot1+dot3
tab tuşu space+dot4+dot6
alt tuşu space+dot1+dot3+dot4 (space+m)
escape tuşu space+dot1+dot5 (space+e)
enter tuşu dot8
windows+d tuşu (tüm uygulamaları küçült) c1+c4+c5 (command d)
windows tuşu space+dot3+dot4
alt+tab tuşu space+dot2+dot3+dot4+dot5 (space+t)
Hepsini oku c1+c2+c3+c4+c5+c6

11.9. BRLTTY

BRLTTY çok daha fazla farklı braille ekranı destekleyebilmek için kullanılan ayrı bir programdır. bunu kullanabilmek için,BRLTTY for Windows programını yüklemeniz gerekecektir. En son kurulum sürümünü indirip kurmalısınız. bunun adı şu biçimde olabilir: brltty-win-4.2-2.exe. Ekranı ve kullanılacak portu ayarlarken, özellikle USB sürücüleri kullanıyorsanız ve elinizde üreticilerin sürücüleri varsa, yönergeleri yakından takip ettiğinizden emin olun.

Aşağıda NVDA için BRLTTY tuş komutları bulunmaktadır. Lütfen BRLTTY tuş tabloları yardımına BRLTTY komutlarının braille ekran kontrollerinde nasıl konumlandığı hakkında daha fazla bilgi almak için bakın.

Ad BRLTTY komutu
Braille ekranı geri kaydırma fwinlt (bir pencere sola git)
Braille ekranı ileri kaydırma fwinrt (bir pencere sağa git)
Braille ekranı önceki satıra götürme lnup (bir satır yukarı git)
Braille ekranı sonraki satıra götürme lndn (bir satır aşağı git)
imleci parmağın üzerinde bulunduğu Braille hücresine taşıma route (imleci karektere götür)

12. İleri Düzey Konular

12.1. Tuş kombinasyonlarını Değiştirme ve Diğer Girdi Hareketleri

Kullanıcılar scriptlerdeki tuş komutlarını NVDA kullanıcı dizinindeki özel bir dosyadan değiştirebilir veya yeni tuşlar sağlayabilirler. Bu dosyaya gestures.ini denmektedir.

Bu dosya standart ini sözdizimini kullanmaktadır. Dosya birden fazla bölüm içerebilir ve her bir bölümde bir ya da birden fazla girdi olabilir.

Her bölüm, NVDA içindeki belirli bir Pithon modül ve sınıfındaki scriptler için tuşları belirtir.

Tuş göstergeleri 2 harften (Klavye için, kb, braille için, br), parantez içinde bir alt araç veya klavye düzeni, bir iki nokta işareti ve artı (+) işaretiyle ayrılmış tuş değerlerinden oluşmaktadır. Klavye tuş göstergeleri için [] köşeli parantez içindeki değer klavye düzenini belirtir ve isteğe bağlıdır. Bir değer belirtilmezse, düzenleme tüm klavye düzenleri için geçerli olur. Braille tuş göstergeleri içinse köşeli parantez içindeki değer braille ekranı belirtir ve değer belirtilmesi zorunludur.

Girdi göstergelerini, script adlarını, ve içinde bulundukları class ve modülleri keşfetmek için şunları yapın:

  1. Girdi Yardımını açın.
  2. Girdi hareketini etkinleştirin (istediğiniz tuşa veya tuş kombinasyonuna basın).
  3. Girdi Yardımını kapatın.
  4. NVDA araçlar menüsünden kayıt görüntüleyi (log görüntüle) açın.
  5. Son girilen kayıtları inceleyin. Bu kayıtlardan birisinde, bastığınız tuş kombinasyonu, ve eğer varsa bağlı olduğu script, modül ve sınıf bilgisi yer alacaktır.

Aşağıda NVDA+Şift+T tuşlarını DateTime (tarih saat) scriptine nasıl bağlayabileceğinizin örneği bulunmaktadır.

Tarih Saat için doğru script adı, modül ve sınıfı bulmak için, önce girdi yardım kipini açıp, Tarih saatin tuş kombinasyonu olan NVDA+f12'ye basın. Daha sonra girdi yardım kipini kapatın ve log (kayıt) görüntüleyicisini inceleyin.

Sonlara doğru şunu göreceksiniz:

  INFO - inputCore.InputManager._handleInputHelp (13:17:22):
  Input help: gesture kb(desktop):nvda+f12, bound to script dateTime on globalCommands.GlobalCommands

Buradan, script adının dateTime olduğunu, Modül.sınıfın ise globalCommands.GlobalCommands olduğunu anlayabilirsiniz.

Eğer dosya henüz yoksa, NVDA User Configuration Directory içersinde gestures.ini adında bir metin dosyası oluşturabilir ve içine şunu ekleyebilirsiniz:

  [globalCommands.GlobalCommands]
  	dateTime = kb:NVDA+shift+t

Bu, tüm klavye düzenlerinde NVDA+Şift+t tuşlarını tarih saati söylemek üzere ayarlayacak ve bu tuşları DateTime scriptine bağlayacaktır.

Halen Özgün NVDA+F12 bağlantısının çalıştığını aklınızda tutun. Eğer bu bağlantıyı kaldırmak istiyorsanız, şu satırı ekleyebilirsiniz:

  	None = kb:NVDA+f12

Scriptleri mevcut tüm tuşlara bağlamakta özgür olmanıza karşın, klavyedeki alt tuşunu kullanmak sorunlu olabilir. NVDA bir scripte bağlanmış olsalar bile, Şift, Alt Kontrol gibi değişken tuşları halen işletim sistemine göndermektedir. Bu nedenle, Alt tuşunu bir girdi hareketinde kullanırsanız, bu tuşa basmak scriptinizi etkinleştirmenin yanında menü çubuğunu da açabilir. Yani, Kontrol, Şift veya NVDA tuşlarını scriptlerde değişken tuş olarak kullanmak daha faydalı olacaktır.

12.2. Noktalama/imla Seslendirmesiyle İlgili İleri Düzey Ayarlamalar

Noktalama ya da başka işaretlerin nasıl seslendirileceğiyle ilgili Noktalama/imla sözlüğü iletişim kutusunu kullanarak değiştirebileceğinizden daha fazla ayarlama da yapmanız mümkündür. Örneğin, Bir işaretin (ona rastlandığında bir süre duraksanması ya da tonlamanın değiştirilmesi için) sentezleyiciye gönderilmesini sağlayabilirsiniz ve sözlükte bulunmayan yeni işaretler ekleyebilirsiniz.

Bunun için, NVDA kullanıcı konfigürasyon dizininde bulunan imla sözlük dosyasını düzenlemeniz gerekmektedir. Dosya symbols-xx.dic adını taşır; xx dil kodu yerine kullanılmıştır. Bu dosyanın nasıl düzenlenmesi gerektiği, NVDA web sayfasındaki geliştirme (Development) bölümünden ulaşabileceğiniz, NVDA geliştirme Rehberinin İmla Seslendirme bölümünde anlatılmaktadır. Öte yandan, kullanıcıların karmaşık semboller için giriş yapabilmesi olanaklı değildir.

13. Daha Detaylı Bilgi

NVDA ile ilgili daha fazla bilgiye veya yardıma ihtiyaç duyarsanız, http://www.nvda-project.org/ adresini ziyaret edebilirsiniz. Burada, ek belgeleri, ve teknik destek ile açık kaynak kodlarını bulabilirsiniz. Bu sayfa ayrıca NVDA geliştirmesiyle ilgili olarak bilgi ve kaynaklar da sağlamaktadır.